Kategori: Uncategorised

Så er alliansedokumenta klare – Isaksen neste!

Høgskolen i Lillehammer sende 8. januar 2016 på vegne av dei tre høgskulane Volda, Molde og Lillehammer eit felles alliansedokument til Kunnskapsdepartementet:

Torsdag 14. januar skal dei tre høgskulane ha møte med Kunnskapsdepartementet om alliansen. Men det er uvisst om KD vil kome med si vurdering av alliansedokumentet på møtet – eller om det kjem seinare. Vonleg kjem det i god tid før Høgskulen i Voldas styremøte 28. januar.

Bakgrunnen for at Kunnskapsdepartementet har invitert høgskulane til å kome med eit slikt innspel er at Stortinget (KUF-komiteen) i behandlinga av stortingsmeldinga Konsentrasjon for kvalitet oppmoda Kunnskapsdepartementet om følgjande:

Komiteen ber regjeringen ikke utelukke muligheten for at institusjonene kan legge opp til å øke kvaliteten gjennom forpliktende samarbeid (4. juni 2015).

Torbjørn Røe Isaksen har på ulike tidspunkt lagt for dagen lita tru på alliansemodellen:

13. juli 2015 (Panorama):

alle konstellasjoner som ikke fører til at institusjonene blir spissere og større er ikke aktuelle.

8. januar 2016 (Dagens Næringsliv):

– Et ekstra administrativt ledd som skal styre en løs allianse eller ha noen felles møter, er ikke et svar på oppgaven vi har gitt. Vi ønsker færre institusjoner, og det betyr at man slår seg sammen

Dei tre høgskulane har hatt styremøte 7. januar og gjort sine eigne vurderingar av alliansen og alternativ.

Voldas vurdering

På møte i Høgskulestyret i Volda 7. januar vart det gjort følgjande vedtak om strukturprosessen:

  1. Styret ved Høgskulen i Volda godkjenner det felles alliansedokumentet frå Høgskolen i Lillehammer, Høgskolen i Molde og Høgskulen i Volda som grunnlag for vidare arbeid.
  2. Styret ved Høgskulen i Volda tek til orientering den førebelse vurderinga av mulege alternativ til alliansemodellen slik det er formulert i notatet Vurdering av allianse og alternativ. Styret ber administrasjonen ta med synspunkta som kom fram i styremøtet i det vidare arbeidet.
  3. Styret ber om at saka vert teken opp att på nytt etter møtet med Kunnskapsdepartementet 14. januar 2016.

Høgskuleleiinga hadde fredag 8. januar 2016 møte med dekanane for å legge siste hand på HVOs vurdering av allianse og alternativ ut frå det som kom fram på styremøtet. Resultat av dette er her:

Svar frå HVO til Kunnskapsdepartementet om oppfølging av møtet 23.10.2015 – invitasjon til vidare dialog 14.01

Lillehammer:

Høgskolen i Lillehammer har også framheva samarbeid med Høgskolen i Hedmark som eit interessant alternativ som dei ønskjer å arbeide parallelt med alliansen:

Molde:

Høgskolen i Moldes vurdering av alliansen og alternativ:

Omtalar av alliansen i nettaviser:

Nettavisene PåHøyden (UiB) og Khrono (HIOA) har også omtalt alliansearbeidet:

http://khrono.no/samfunn-struktur/2016/01/alliansesvar-til-isaksen

http://pahoyden.no/2016/01/vil-fore-roe-isaksen-med-allianse-kamel

Innovasjon og internasjonalisering i barnehagelærarutdanninga

Eg hadde 6. januar 2016 gleda av å få vere litt med på opninga av eit splitter nytt studium ved Høgskulen i Volda: BLUFMM – Barnehagelærar, fordjuping i mangfald og meistring.

Nye studentar på det nye studiet: BLUFMM. Foto: Per Straume, Høgskulen i Volda.
Nye studentar på det nye studiet: BLUFMM. Foto: Per Straume, Høgskulen i Volda.

Les omtale av opninga på våre nettsider. 

Mi helsing til dei nye studentane – og lærarane deira:

For meg som rektor ved Høgskulen i Volda er det med stor glede eg har fått i oppdrag å kome med ei helsing i høve opninga av det nye studiet BLUFMM – Barnehagelærar, fordjuping i mangfald og meistring. Dette er eit framtidsretta, innovativt og spennande studium, og heilt i tråd med det som har vore Høgskulen i Voldas sterke tradisjonar, men også framtidsretta, forskingsbasert studium som syner at høgskulen tek på alvor endringar som skjer lokalt, regionalt, nasjonalt og internasjonalt.
Høgskulen Volda har som overordna mål: «Kompetanse for framtida».
Det betyr at både gjennom forsking og undervisning skal vi legge vekt på kompetanse og kompetansebygging og at dette skal vere framtidsretta. Framtidsretta, kva betyr det? For dykk som studentar skal det bety at utdanninga de no tek skal sette dykk i stand til å møte utfordringane i eit framtidig arbeids- og samfunnsliv.
For oss som høgskule stiller målet om «Kompetanse for framtida» store krav. Ein måte å byggje kompetanse på er å drive eiga forsking – både for å nå fram til nye innsikter for den einskilde forskaren og miljøet ho er ein del av. Men forskinga må også styrke undervisninga. Forskinga må få betydning for andre enn forskarsamfunnet. Og på dette studiet har eg fått vite at innsikt frå mange av våre nyaste doktorgradsprosjekt vil bli formidla til studentane. De bør forvente både resultat frå forskarane sjølve – men like viktig: Kunnskap om kva andre forskarar har funne ut – kvar forskingsfronten ligg.
Frå dei involverte har eg fått vite at over halvparten av studentane på barnehagelærarutdanninga har valgt  denne fordjupinga, og at eit utanlandsopphald er ein viktig del av studiet. I tillegg har nokre av dykkar medstudentar også valgt å reise til utlandet for å ta si fordjuping der. Eg tykkjer dette er svært lovande og syner at barnehagelærarutdanninga tenkjer internasjonalt og verkeleg i praksis oppfyller høgskulens overordna mål: Kompetanse for framtida.
Lukke til med studiet!

Kvalitet – som eit svart hol?

Kunnskapsminister Torbjørn Røe Isaksen heldt innleiing om kvalitet i høgare utdanning på representantskapsmøtet i Universitet- og Høgskulerådet (UHR) på BI 19. november. Isaksen innførte der det astronomiske fenomenet svarte hol som ein ny metafor for kvalitetsarbeid i høgare utdanning. Det handlar om at kvaliteten ved universitet- og høgskular kan vere vanskeleg å analysere utanfrå, men syner seg gjennom sterk påverknad på omgjevnadene. På same måten som svarte hol er uråd å observere direkte, men syner seg gjennom effektar på andre fenomen.

Isaksen kunne nok også lagt til at svarte hol inneheld enorme mengder med energi og har sterk tiltrekningskraft. Men det finst visstnok både store og små, og dei største er resultat av slokna stjerner som i sluttfasen forbrenner enormt med energi og veks voldsomt før dei kollapsar inn i seg sjølv og altså blir eit svart hol. Metaforen er vonleg ikkje heilt parallell til strukturdebatten.

Mindre attraktive sider ved svarte hol vart påpeika av rektor ved Universitetet i Oslo, Ole Petter Ottersen som blant anna meinte at det var ganske få som verkeleg hadde lyst til å ha sin arbeidsplass i eit svart hol.

Ei anna side ved svarte hol er at det foregår intens forsking på svarte hol – og dei store endringane som skjer med fusjonar og alliansar i høgskule- og universitetssektoren hadde definitivt fortent eit forskingsprosjekt. Det ville nok vere etterspurt forsking både innanlands og utanlands – det er jo eit fullskala-eksperiment som no blir gjennomført, og som Isaksen seier: Vi må kanskje vente i 10 år før vi kan seie korleis dette gjekk. Men vonleg kan god forsking på området gje svar på kva og kvifor i prosessen.

Rektor ved Universitetet i Tromsø Anne Husebekk tok også til orde for følgjeforsking i løpet av paneldebatten, og også i kaffepausen fekk eg inntrykk av at forsking på endringar i forskingsinstitusjonar ikkje var så dumt. Isaksen virka ikkje avvisande. Bra!

Isaksens mål med den komande stortingsmeldinga om høgare utdanning er at det ikkje skal vere overraskande for sektoren kva som blir kvalitetskrava. Han ønskjer seg ein god og brei debatt om desse krava. Det er eit godt mål å sikte mot. Meldinga skal kome i 2017.

Men då er altså strukturprosessen fullført.

Volda University of Applied Sciences? Interessant, men ikkje no.

Kunnskapsdepartementet seier at høgskular som har minst ei doktorgradsutdanning kan omtale seg som University. Det blir i så fall: Volda University of Applied Sciences.

Det er ikkje aktuelt å skifte vårt engelske namn til
«Volda University of Applied Sciences».

volda-university-college

Det er bra at Kunnskapsdepartementet er merksam på problemet kring norske titlar i internasjonale samanhengar.  Høgskulen i Bergen var kjemperaske og tok invitasjonen på hælen og søkte om å endre engelsk namn med ein gong. Nettavisa Khrono skriv om dette:

Høgskolen i Bergen først ute med å søke University of applied sciences tittel. 

Men i den same artikkelen går det fram at andre høgskular var litt meir avventande til dette. Blant anna er det ikkje slik at det er så eintydig kva «Applied sciences» betyr. I somme land er det faktisk slik at denne tittelen blir brukt av høgskular som ikkje tilbyr master og doktorgradsutdanning.

Høgskulelektor Kjetil Arve Myskja ved Høgskulen i Volda er medlem av Universitets- og høgskulerådets arbeidsgruppe for terminologi og han har sett litt på det same spørsmålet og peikar på at til dømes i Finland er det faktisk ei heilt anna betydning av «Applied sciences» enn det Kunnskapsdepartementet føreset.

Det er rett og slett ikkje slik at det er så eintydig kva høgskulenamn som inneheld «University» faktisk betyr.

Mi meining er at det førebels ser ut til å koste meir enn det smakar å skifte namn frå Volda University College til Volda University of Applied Sciences. Ei namneendring medfører mange små og store oppgåver og endringar – frå interne spørsmål som nettsider, visittkort og brevmalar – til muleg forvirring og uklårleik hos eksterne samarbeidspartar som kjenner oss som Volda University College.

Men er det noko som er i endring så er det høgskulesektoren. Om det blir att nokon høgskular i Noreg, og alle skiftar namn til University of applied sciences, så kan nok også Høgskulen i Volda nærast bli tvinga til å skifte namn.

Men eg kjem ikkje til å ta initiativ til å endre vårt engelske namn no.

Skal tausakjerringa inn i kollektiv?

(Kommentar i Næravisa 25. september 2015)

Kunnskapsministeren har starta ein strukturprosess i høgare utdanning. Det papirknitrande ordet «Strukturprosess» reiser veldig store spørsmål for Høgskulen i Volda. Skal høgskulen halde fram som sjølvstendig høgskule? Skal høgskulen gå inn i alliansar med andre? Skal høgskulen bli ein del av eit universitet eller ein ny høgskule som er samansett av to eller fleire mindre høgskular?

Dette er store og vanskelege spørsmål. Det er ikkje så rart at mange debattantar har forenkla det heile til ein kveld på Rokken. Kven dansar med kven? Kven går heim i lag? Og kven må gå aleine? Det har sett ut til at mange statlege høgskular skulle finne ein – eller fleire – partnarar. Til dømes blir høgskulane i Ålesund, Gjøvik og Sør-Trøndelag frå 1. januar 2016 ein del av NTNU. Men somme forhold har også havarert. Drama!

I Volda er det ei gate som offisielt heiter Lensmann Smiths gate. På folkemunne heiter ho berre Tausakjerringsgata. Ei tausakjerring var ei eldre ugift kvinne – underforstått ei som ikkje hadde lukkast med å finne seg ein mann. Tausakjerring, attegløyme eller veggpryd. Det høyrest ikkje så bra ut. Er Høgskulen i Volda i ferd med å bli ei tausakjerring i høgskulenoreg? Ei prippen gammal jomfru som avviser friarar og ikkje vil vere med i dansen?

Tausakjerring er eit ord frå ei tid då singel berre betydde småstein og einaste mulege partnar var ein av motsett kjønn. Men som ei rekkje nyare levekårsundersøkingar viser: Single kvinner har det i grunnen kjempebra! Så kanskje har dagens tausakjerringar det langt betre enn medsøstre som meir eller mindre friviljug har vorte tvinga inn i polygamiske forhold – som ein av mange institusjonar under eit dominerande universitet. Om det er slik i høgskulenoreg vil berre tida vise – så sant det vil finnast sjølvstendige høgskular å samanlikne med.

Men Kunnskapsdepartementet har ikkje god tid. Departementet har tid til å vente på resultata av dei første fusjonane og seier klart og tydeleg frå om at dei ønskjer at alle dei minste høgskulane bør inngå i partnarskap snarast råd. Vekk med tausakjerringane!

Leiinga ved Høgskulen i Volda har det siste halvåret utforska meir moderne samlivsformer som alternativ til aleinegang eller polygami. Vi har utforska ein høgskuleallianse. Ein kan samanlikne alliansen med eit kollektiv. I eit kollektiv må alle betale litt for å bu under same tak og så deler ein på fellesgoder og funksjonar som internett, kjøken og bad. Men i tillegg ønskjer ein også å gjere kjekke ting i lag, og å låne kompetanse og ressursar frå kvarandre.  Slik er det vi ser føre oss eit samarbeid – ein høgskuleallianse. Førebels er det høgskulane i Molde, Volda og Lillehammer som har starta med å finne ut korleis kollektivet kan fungere.

Vi er no inne i ein kjempespennande prosess der vi skal finne ut korleis kollektivet skal sjå ut, kva det skal koste, kva vi skal dele på og kva vi skal samarbeide om. Og kanskje blir det også fleire som har lyst til å bu i kollektivet? Kanskje fleire høgskular vil inn i alliansen.

Kunnskapsminister Isaksen har stilt ni – kanskje 12 – kvalitetskrav til høgskular som har tenkt å halde fram aleine utan å fusjonere med andre høgskular og universitet. Kollektivet av høgskular må syne fram korleis dei i fellesskap skal svare på desse kvalitetskrava.

For studentar kan det vere verd å merke seg at svært mange av desse kriteria handlar nettopp om – studentar. Tal på søkjarar, tidsbruk på studering, gjennomføring av studia, opplevd studiekvalitet, rettleiing og undervisning og involvering i forskingsprosjekt vil bli brukt som kvalitetsmål. I tillegg kjem andre kriterier som forskingspublisering og samhandling med samfunnet.

Studentane si oppleving av Høgskulen i Volda vil bli målt gjennom det såkalla Studiebarometeret. Høgskulen har nok ikkje teke Studiebarometeret særleg alvorleg tidlegare. Det har rett og slett vore veldig få studentar som har brukt 10-20 minutt av studietida på å gje si vurdering av eigen høgskule. Det trur eg er synd for Høgskulen i Volda. Det betyr både at vi går glipp av tal som kan hjelpe høgskulen til å bli betre – og så håpar og trur eg at høgskulen eigentleg vil score godt på dei fleste spørsmåla i Studiebarometeret. Det synte seg i alle fall ved Høgskulen i Sogn og Fjordane i 2014 – dei fekk både høg svarprosent og gode tal å vise til.

Singelliv, polygami eller kollektiv? Til sjuande og sist er det styret ved Høgskulen i Volda som skal bestemme dette. Styret er nytt og hadde sitt første møte i går, torsdag 24. september. Strukturdebatten er det viktigaste spørsmålet høgskulestyret har fått på bordet sidan 1994. Eg håper og trur at det nye styret vil sette seg godt inn i saka og vurdere nøye kva som er best for høgskulen.

Hastebryllup vert sjeldan lukkelege – då er det betre å vere tausakjerring litt lenger.

Kunnskapsdepartementet inviterer til dialogmøte om struktur

Bilde av statssekretær Bjørn Haugstad.
Møteleiar er statssekretær Bjørn Haugstad.

Kunnskapsdepartementet har invitert høgskulane på Vestlandet til møte om framtidig struktur i høgare utdanning. Eller for å vere korrekt – her er tittelen på invitasjonen:

Kunnskapsdepartementet inviterer til møte om strukturen i universitets- og høyskolesektoren på Vestlandet 7.-8. september 2015

Kva er så rekna som Vestlandet i denne samanhengen? Her er dei inviterte institusjonane:

Høgskulen i Sogn og Fjordane skriv namnet sitt annleis enn Kunnskapsdepartementet. Eg reknar med at Høgskulen i Sogn og Fjordane kjenner best seg sjølv – og håper at dette ikkje er eit generelt uttrykk for at departementet framleis har dårlege kunnskapar om høgskulane på Vestlandet. I så fall er det nok verkeleg på tide med eit dialogmøte.

Universitetet i Stavanger er ikkje invitert med på møtet – og heller ikkje Høgskolen i Molde. Vi får nok vite på møtet kvifor dei ikkje er rekna med til Vestlandet, når Haugesund og Volda er det. Men igjen: Vestlandet er stort og langt. Og så har antakelig departementet ein agenda på kva høgskular dei ser føre seg i fusjonsbølgja. For det er nok det Kunnskapsdepartementet og Bjørn Haugstad helst vil snakke om.

Frå Høgskulen i Volda si side ser vi fram til dialog med departementet og er nok heilt på linje med Kunnskapsdepartementet i at å styrke kvaliteten er ein prosess som eigentleg aldri blir ferdig. Kunnskapsdepartementet har lagt fram ni kvalitetsmål som skal gjelde fram til 2017 då kvalitetsbegrepet i høgare utdanning skal vere ferdig utgreidd. Etter mi meining står Høgskulen i Volda seg godt på desse kvalitetsmåla – og det vil vi naturlegvis framføre i møtet med departementet.

Det er altså ikkje slik at stort nødvendigvis er best, eller at små høgskular er svake. Andre høgskular på storleik med Volda har også lagt fram dokumentasjon på dette.

Særleg gjennom UH Nett Vest har høgskulane på Vestlandet samarbeidd godt om faglege spørsmål i mange år. Samarbeidet går mange tiår tilbake, og handlar både om identitet og kvar fagfolk har teke utdanning og seinare flytta på seg. Uansett kva som blir framtidig høgskule- og universitetsstruktur så klarer eg ikkje å forestille meg at faglege nettverk som UH Nett Vest eller andre regionale, nasjonale og internasjonale nettverk vil la seg binde av institusjonsgrenser. Det vil i alle fall ikkje fremje kvalitet.

Er det eigentleg så mange mindre høgskular igjen? Kva plass har dei i eit framtidig landskap med mange store fleircampus-universitet? Det kan vere verd å minne om at i tillegg til høgskulane på Vestlandet så er det også ei rekkje statlege høgskular på Østlandet som framleis er frittståande – antakelig av gode grunnar. Desse er:

  • Høgskolen på Lillehammer
  • Høgskolen i Hedmark
  • Høgskolen i Østfold
  • Høgskolen i Oslo og Akershus

Det samla talet på studentar i dei fem høgskulane på Vestlandet og dei fire på Østlandet er faktisk på over 60.000 – om ein inkluderer Høgskolen i Molde i reknestykket. Med fusjonsbriller framstår dette sikkert som hår i suppa, hump i vegen eller noko anna irriterande. Eit anna perspektiv er at dette er høgskular der det faktisk ikkje er opplagte fusjonspartnarar – at fusjon kan koste meir enn det smakar.

På eit førebuande møte før dialogmøtet vart det i alle fall klart for meg at verdiar som sjølvstende, utdanning der folk bur og regionalt partnarskap heng i hop og er levande og viktige for dei mange sjølvstendige høgskulane. Det framstår ikkje som direkte opplagt at fusjonar ville styrke slike verdiar.

Det verkar også som at dei andre sjølvstendige høgskulane er nyfikne på ideen som høgskulane i Molde, Lillehammer og Volda utgreiar: Ein høgskuleallianse. 

Ideen med ein allianse er å beholde dei sterke sidene ved sjølvstendige høgskular, men å oppnå stordriftsfordelar gjennom alliansesamarbeid.

For eigen del ser eg fram til å fortelje meir om kva allianseideen går ut på – og trur at på 5 år vil det kunne leggjast fram klare gevinstar gjennom alliansesamarbeid. Når det gjeld fusjonane må vi visst vente i 10 år før vi vil sjå store og gode resultat.

Helsing til nye studentar hausten 2015

Helsing i høve opninga av studieåret 2015-2016 på Høgskulen i Volda.
Johann Roppen,  18. august 2015.

Roppen_apning_620

 

Her er presentasjon av helsinga på nettsidene til Høgskulen i Volda. 

Kjære alle saman. Og spesielt du som er ny som student i Volda – og kanskje for første gong skal ta til å studere!

  • Velkomen til lokalsamfunnet Volda – Studiebygd A. Norges beste studiebygd.
  • Velkomen til regionen Sunnmøre og fylket Møre og Romsdal – med verdsleiande industri.
  • Og velkomen til den globale Høgskulen i Volda – møt verda i Volda.

I Volda møtest det lokale, regionale og internasjonale, og du får ein bit av det – om du vil!

Lokalsamfunnet Volda har teke i mot studentar og andre skuleelevar i godt over hundre år. Volda har i desse åra både teke farge av dei mange studentane og lærarane deira som har kome til denne vesle bygda ved fjorden. Og eg er også heilt sikker på at studentane har teke farge av bygda Volda.

Som vi seier til våre utanlandske studentar: Volda is a place You will never forget.

Når de no skal utforske, leve og oppleve lokalsamfunnet Volda så vil de finne ut at Volda først og fremst handlar om menneske, om relasjonar, om venner for livet. Og at Volda er Studiebygda der du sjølv kan påverke ditt eige og andres liv i større grad enn du kanskje trudde var muleg. Festivalar, kroa, konsertar, friviljug arbeid – du finn det i Volda. Fadderane kjem til å syne dykk bygda og studentmiljøet på alle mulege måtar på ein meir spennande måte enn ein snart 50-åring som meg er i stand til. Så eg vil berre seie: Gled dykk til Volda! Volda gler seg til dykk!

* * *

De har også kome til ein svært spesiell region og eit spesielt fylke: Sunnmøre og Møre og Romsdal. Og her vil de møte erkesunnmøringen. Det mest kjente kulturprodukt frå vår region dei siste åra er utan tvil Fest-countrybandet Vassendgutane. Dei held til i nabokommunen Ørsta. Ein av deira mest kjende tekstar handlar etter mi meining litt om erkesunnmøringen. Omkvedet går slik:

For ej e ungkar med dobbelseng og eigen sjark.
Og ej he mykje penge.
Naust og båt og ei hytte på fjellet.
Og så vidare.

Dette er sunnmøringen slik han blir sett på i andre delar av landet, og kanskje slik han vel å framstille seg sjølv. Direkte og rett på sak og ikkje redd for å by på seg sjølv og å bragle med litt rikdom.

Sunnmøre er rikt. Verdsleiande maritim industri bygg båtar og skipsutstyr, her er mange store reiarlag som driv med oljeservice og fiske, og så finn vi store selskap som driv med fiskeoppdrett og tilgrensande aktivitetar. Desse aktiviteten blir gjerne samla under omgrepet den maritime og marine næringsklynga. Nett no er det kanskje ein bølgjedal – men det er dei vane med i desse bransjane, og dei kjem alltid tilbake.

Ei bok om ishavsfangst med utgangspunkt frå Sunnmøre hadde følgjande tittel: «Skuter av tre, mannskap av jarn.» Skuter av tre, mannskap av jarn. Det er menneske det handlar om.

Skal Sunnmøre vere ein god stad å bu og leve både no og i framtida er regionen avhengig av menneske som kan andre ting enn å lage verdas beste båtar eller verdas beste laks. Samfunnet treng gode lærarar og andre i velferdsyrke.

Men dette veit du antakelig. Du som har valt å bli lærar. Du som skal bli sosionom. Du som skal bli barnevernspedagog. Du som skal arbeide med media. Du som skal bli kulturarbeidar.

Du skal arbeide mest det kostesame, dyraste og vanskelegaste som finst. Du skal arbeide med menneske. Du skal kanskje arbeide med unge menneske. Med sårbare menneske. Og ofte med vanskelege menneske. Du skal få menneske til å arbeide og fungere i lag – og du skal sjølv fungere og arbeide i lag med andre menneske.

Det vi veit er at det i åra som kjem vil vere eit stort behov for folk som er utdanna ved høgskulen i Volda i vår region. For dei fleste av dokke som tek utdanning ved Høgskulen i Volda er dette godt nytt: De kan rekne med å finne interessante og trygge jobbar når dykk er ferdige med utdanninga.

For samfunnet er det avgjerande viktig å rekruttere dykk. I slutten av januar inviterer høgskulen og Studenttinget dykk studentar til å møte framtidige arbeidsgivarar på dagskonferansen «Kompetanse Sunnmøre». Nytt høvet til å møte framtidige arbeidsgivarar!

 

* * *

Eg har då snakka litt om lokalsamfunnet Volda – og om regionen Sunnmøre og Møre og Romsdal. Men det er altså Høgskulen i Volda du har vorte teken opp som student. Den globale høgskulen var eg så dristig å kalle oss. Og eg har sagt: Møt verda i Volda. Eg kunne like godt sag: Frå Volda kan du sjå verda. Kva betyr det?

Høgskulen i Volda har svær mange internasjonale studentar i høve til det samla studenttalet. I år har vi fleire studentar frå utlandet enn nokon gong før. Det er faktisk over 100 internasjonale studentar som tek til ved Høgskulen i Volda hausten 2015. Vi har over 100 avtalar med utanlandske universitet som er tilgjengelege for deg som student – om du ønskjer å reise ut delar av studietida di. Og dei fleste utdanningane våre har lagt opp til at det er både muleg å ønskjeleg. Som Gudmund Hernes sa det i si tid: «Gjer Noreg ei teneste: Ha deg ut!» . Men eg må vel legge til: Men kom tilbake!

Høgskulen i Volda er ein akademisk institusjon, og ein del av eit globalt kunnskapsfellesskap. Vår strategiplan seier at vi skal byggje på det fremste av internasjonal forsking. I doktorgradsprosjekta og forskingsprosjekt frå dei siste åra har forskarar frå Høgskulen hatt forskingsopphald eller samarbeid med forskarar frå USA, Storbritannia, Portugal, Spania, Kambodsja, Austerrike, Kina, Tyskland, Sverige og Danmark. Berre for å nemne nokre.

Vi startar i haust vårt første doktorgradsstudium innan helse- og sosialfag i samarbeid med Høgskolen i Molde. Dette er eit spennande tverrfagleg arbeid som sameinar så ulike fag som psykologi, sosiologi, filosofi, sjukepleievitskap og profesjonsteori for å kunne gripe og forstå dei samanhengane, dilemma og utfordringar som ein pasient og ein helse- og sosialarbeidar står oppe i. Dette første doktorgradsstudiet er ein viktig milepål for høgskulen i Volda høve til nasjonal og internasjonal anerkjenning som forskingsinstitusjon.

Vi samarbeider med Høgskolen i Molde om dette studiet, og har lært mykje av dei sidan Molde har hatt doktorgradsstudium i logistikk i mange år.

Eit anna fagleg samarbeid som kan nemnast er offentleg innovasjon der vi samarbeider med Høgskolen i Lillehammer. Blant anna om kursing av kommunalt tilsette på oppdrag frå Sunnmøre regionråd.

Nettopp desse to høgskulane har vi starta samarbeid med om innanfor ramma av ein høgskuleallianse. Dette er eit alternativ til å slå seg saman til heilt nye høgskuleeiningar. Men vi trur at eit friviljug samarbeid mellom institusjonar som har mykje til felles kan gi betre, billegare og raskare resultat enn å danne store tunge einingar som kanskje treng 10 år på å oppnå fusjonsgevinstar. Det er opp til oss sjølve å finne ut av korleis dette skal gjerast, og eg ser med stor forventning fram til samarbeidet. Vi har starta med å utforske mulegheitene for samarbeid når det gjeld forsking, marknadsføring og internasjonalisering. I løpet av dykkar år i Volda vil dette føre til spennande nye tilbod som både vil gjere våre noverande utdanningar betre og utvide studietilbodet vårt.

* * *

No er eigentleg helsingstalen min slutt. Men i denne bli-kjent med Volda og bli-kjent med deg sjølv tida er det to ting som ligg meg sterkt på hjarta å få fram:

Ta vare på kvarandre. Bry deg om dine medstudentar. Ta ansvar. Spør korleis folk har det. Og bry deg om svaret. Å flytte til ein ny stad og finne seg sjølv på ein ny stad er kanskje lettare i Volda enn mange andre stader. Men likevel: Ta vare på kvarandre. Anten det er på Rokken, på høgskulen eller på nettet.

Det var det eine.

Det andre er dette:

Fjord- og kystbygdene på Sunnmøre er berre ei smal trygg stripe mellom eit av verdas villaste og vakraste hav på den eine sida og farleg fine tindar på den andre sida.

Så bruk naturen. Bruk havet. Nyt snøen. Men ta vare på deg sjølv og andre og skaff deg kunnskapen som trengst for å ferdast trygt og å vite kva du gjer.

Vi har mange studentar, men ingen å miste!

***

Eg hadde i går den store gleda av å møte studentfadderane som skal vere med på å ta dykk gjennom den første veka her i Volda. Det er ein positiv og konstruktiv gjeng som eg veit gler seg til å bli kjent med dykk.

Så til dykk nye studentar: Volda ser fram til å bli kjent med dykk! Gled deg!

Fjordkonferansen: Viktig regional møteplass – men kva med framtida?

Fjordkonferansen er ein forskingskonferanse for forskarar i Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane. 18.-19. juni 2015 vart konferansen arrangert for tredje gong. Det har vorte lagt fram heile 60 paper og deltakarane er nøgde med det faglege innhaldet. At konferansen er ved Hotell Alexandra i Loen er heller ikkje eit minus.

Sunnmørsposten har gjeve Fjordkonferansen 2015 brei omtale:
Trenger hverandre mer enn før (19.06.2015)
Forskerpris til Møreforsking (19.06.2015)
Over 100 samlet til forskerkonferanse i Loen (18.06.2015)

Men vil det bli  arrangert ein Fjordkonferanse i 2016 – og kva med seinare år?

Kva plass har Fjordkonferansen når høgskulane på nordvestlandet er i ferd med å gå inn i samarbeid med aktørar utanfor regionen?

fjordkonferansen

Årets konferanse har samla ca 100 forskarar frå Møre og Romsdal og Sogn og fjordane – og nokre frå andre stader. Og det bør leggast vekt på at det er FORSKARAR som har møttes. Deltakarane på konferansen la i 2015 fram i alt ca 50-60 forskingsarbeid (paper) for diskusjon og kritikk blant kolleger. Som forskingskonferanse kan ein slå fast at konferansen fungerer. Viktige premissar for konferansen er mobilisering og låg terskel. Mange forskarar har framført innlegg på vitskapleg konferanse for første gong på Fjordkonferansen.

Det utlyste temaet for årets konferanse var:

Innovasjon i velferdssamfunnet

Valet av tema er godt og innlegga på konferansen har i stor grad funne sin plass under denne overskrifta – i alle fall når ein ser på tittelen på innlegga. Dei fleste innlegga på konferansen samlast under overskrifta velferd og helse – det varierer nok kor framtredande innovasjonsperspektivet har vore.

Samtidig har denne tittelen på konferansen muligens ført til at sentrale fagmiljø i regionen ikkje har prioritert konferansen høgt. Logistikkmiljøet i Molde, maritim forsking i Ålesund, mediefag i Volda og sentrale forskingsmiljø ved Høgskulen i Sogn og Fjordane var i liten eller ingen grad representert på konferansen. Eventuelt ser dei mest spissa miljøa seg ikkje tent med å prioritere ein konferanse med lågterskel og regionalt fokus. Det kjenner eg ikkje svaret på.

Det er svært få aktørar utanom forskingsmiljøa på konferansen – blant anna var ikkje Møre og Romsdal Fylkeskommune representert – og heller ikkje aktørar frå offentleg forvaltning som helseføretaka, NAV eller andre. Spørsmålet er om det er eit problem for forskingsmiljøa  – eller for dei som ikkje orienterer seg inn mot aktiviteten i dei regionale forskingsmiljøa. Antakelig taper alle på dette.

Lite samarbeid mellom forskingsintitusjonane

Har Fjordkonferansen ført til auka samarbeid mellom institusjonane? I seg sjølv er konferansen eit fellestiltak som institusjonane nødvendigvis må samarbeid om å arrangere. Forskarar møtast på tvers av institusjonane for presentere og kommentere innlegg. Og ser ein på innlegga så har fleirtalet fleire forfattarar – det er vanleg å skrive i lag – to eller fleire. Men skriv forskarane i lag med forskarar på andre institusjonar på nordvestlandet? Svaret på det er at det skjer i for liten grad – det burde vore meir.

Lista over innlegg syner at forskarane på konferansen helst har skrive i lag med andre forskarar ved same institusjon. Og når det er samforfattarskap med utanforståande så var det få innlegg som var skrivne i lag med forskarar ved andre høgskular på nordvestlandet. Det same mønsteret ser ein for deltakarar frå forskingsinstitutta og helseføretaka.

Det finst definitivt fagområde der forskarane ved høgskulane kunne ha samarbeidd, så spørsmålet blir då om auka samarbeid og sampublisering er ønskjeleg og nødvendig. Og kvifor det skjer i så liten grad.

Etter mi meining handlar dette først og fremst om tid. Tid til at Fjordkonferansen skal bli etablert i medvitet hos aktørane – tid til å bli kjent med fagfolk og fagmiljø på andre institusjonar og tid til å forske. Eit doktorgradsprosjekt krev minst tre år på fulltid. Dei færraste deltakarane på Fjordkonferansen er inne i doktorgradsprosjekt, men skriv sine forskingsbidrag ved sidan av vanleg arbeid som høgskulelektorar, oppdragsforskarar eller i andre fagstillingar.

Så Fjordkonferansen bør halde fram – og så bør forskarar og forskingsmiljø vurdere om det finst middel til å stimulere til meir forsking på tvers av fag og institusjonar.

Den nye alliansen som er på trappene: Molde, Volda og Lillehammer vil ha behov for denne typen av møteplassar – og gjerne med deltakarar frå andre interesserte institusjonar. Men med endå sterkare innslag frå Høgskolen på Lillehammer ligg det då an til at konferansen då bør få eit nytt namn:

Fjord- og fjellkonferansen 2016

Kanskje.

FAKTA OM FJORDKONFERANSEN

Henta frå nettsida: www.fjordkonferansen.no

«Fjordkonferansen er eit fellestiltak for forskings- og utdanningsmiljøa i Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal. Høgskolen i Molde, Høgskolen i Ålesund, Høgskulen i Volda, Høgskulen i Sogn og Fjordane og Møreforsking har saman teke initiativet til Fjordkonferansen. Fjordkonferansen skal vere ein møteplass for fagmiljøa der formidling, læring og fagleg utvikling skal stå i fokus.

Fjordkonferansen har fått finansiering frå m.a. Sparebanken Møre, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Møre og Romsdal fylkeskommune og Mørealliansen.»

Styringsgruppe for 2015:

Fjordantologiane: 

Kommentarane på konferansen hjelpe forskarane med å skrive betre innlegg, og eit utval av innlegga på tidlegare Fjordkonferansar har kome ut i bokform –  i utvida og utvikla utgåve. Den første antologien kom i 2014 og hadde bidrag utvikla frå konferansen i 2013 – og no i 2015 kom bidraga frå konferansen året før.

I 2016-utgåva av Fjordantologien vil ca 1/4 av dei ca 60 innlegga i 2015 få plass, og det er ein respektabel avvisningsprosent – om det høver å bruke eit slikt omgrep i denne samanhengen. Det er altså reell konkurranse om å få plass i antologien.

Fjordantologien 2013: Det mangfoldige kvalitetsomgrepet. Redaktørar: Jørgen Amdam, Øyvind Helgesen og Knut-Willy Sæther. Boka kan blant anna kjøpast frå HaugenBok. Boka er også tilgjengeleg som e-bok.

 

fjordantologien2013

Fjordantologien 2014: Fragmentering eller mobilisering? Regional utvikling i nordvest. Redaktørar: Øyvind Strand, Erik Nesset og Harald Yndestad.

IMG20150618162853

 

 

 

 

 

 

 

 

Blir det ein Fjordkonferanse i 2016?

Eg har snakka med fleire deltakarar på Fjordkonferansen – og flest frå Høgskulen i Volda og Møreforsking Volda. Dei er positive både til innhaldet på konferansen – og gjev tommelen opp for å halde fram med Fjordkonferansen.

Fjordkonferansens opphav kan antakelig knyttast til Mørealliansen – eller ambisjonanen om å byggje ein høgskule for Nordvestlandet – eller Møre og Romsdal. Det toget er vel gått sidan NTNU tek over Høgskolen i Ålesund. Men har Fjordkonferansen gjennom tre år synt seg levefør av eiga kraft?

Institusjonar representerte på Fjordkonferansen 2015:

  • Høgskolen i Molde
  • Høgskolen i Ålesund
  • Høgskulen i Volda
  • Høgskulen i Sogn og Fjordane
  • Høgskolen på Lillehammer
  • Møreforsking
  • Vestlandsforsking
  • Helse Møre og Romsdal
  • Helse Førde
  • NOVA
  • Høgskolen i Oslo og Akershus
  • Sogn og Fjordane Fylkeskommune
  • Ålesund kommune

Høgskulealliansen: Volda, Molde og Lillehammer. Ein tredje veg?

Kunnskapsminister Isaksen gjekk kjapt frå å snakke om SAK til å snakke om at det kanskje kunne bli aktuelkt med SAK(S) – til å slå fast at SAKS var heilt nødvendig: Samarbeid, Arbeidsdeling, Konsentrasjon – og Samanslåing.

Høgskulane i Volda, Molde og Lillehammer har ikkje villa diskutere SAKS – dei vil heller diskutere SAKA: Samarbeid, Arbeidsdeling, Konsentrasjon – og allianse.

Dei tre høgskulane har dei siste månadene hatt fleire møte for å diskutere eit muleg samarbeid – ein alianse. Dette har ført til eit felles innspel til Stortingets Kyrkje, undervisnings- og forskingskomitè.

Les innspelet frå dei tre høgskulane (pdf).

Komiteen arbeider i desse dagar arbeider med si vurdering av Stortingsmeldinga Konsentrasjon for kvalitet – Strukturreform i universitets- og høyskolesektoren. Komitèen har frist til 4. juni med å kome med si innstilling og så skal eit samla Storting drøfte meldinga 11. juni – det er i alle fall planen.

Meir om meldinga på Stortingets nettsider.

Fram til no kan det virke som at det berre har vore to alternativ for høgskulane:

  • Å halde fram som i dag – som sjølvstendige institusjonar. Dette er det berre dei største høgskulane som får lov til.
  • Å bli ein del av langt større institusjonar. Denne vegen er open for alle.

Dei tre høgskulane i Volda, Molde og Lillehammer er alle skeptiske til tanken på å bli underlagt institusjonar i dei største byane, og er også skeptiske til å gå for full samanslåing med andre høgskular.

Gjennom samtalar mellom institusjonane og i diskusjonar i fagmiljøet har ideen om ein tredje veg vokse fram:

  • Å inngå i allianse med andre sjølvstendige institusjonar – etter mønster frå Sparebankane. Høgskulane samarbeider då om fellestenester som gjer at dei kan ta ut stordriftsfordelar – utan å påføre seg fusjonskostnader.

Professor Håvard Teigen ved Høgskolen i Lillehammer var ein av dei første som  la fram ideen. Les også Teigens artikkel: «Frå høgskule til filial: Kven kan utvikle eller avvikle høgre utdanning i framtida?»

Dette er eit framlegg om ei gradvis utvikling av eit samarbeid nedanfrå, i kontrast til toppstyrte prosessar med stort hastverk.

Område som har vorte omtala som aktuelle for samarbeid er:

  • EU-finansiert forsking.
  • Studentutveksling (nasjonalt og internasjonalt).
  • Pedagogisk utdanning.
  • Ph.d.-utdanning.

Dei tre høgskulane har til saman fem doktorgradsprogram og i tillegg to andre utdanningstilbod på tilsvarande nivå. Høgskulane kan dermed i fellesskap vere i posisjon til å få universitetsstatus ein gong i framtida – om det er ønskjeleg.

Doktorgradsprogram i Volda/Molde: 

Doktorgradsprogram eller tilsvarande ved Høgskolen i Lillehammer: 

Mange felles fagområde

Dei tre høgskulane har fagleg sett meir til felles med kvarandre enn dei fleste andre høgskular i Noreg ved at dei har fagmiljø innanfor pedagogikk/lærarutdanning,  humanistiske og samfunnsvitskaplege fag – og få eller ingen fagmiljø innanfor teknologi og naturvitskaplege fag.

Fagportefølje ved statlege høgskular - studentar tatt opp 2014
Fagportefølje ved statlege høgskular – studentar tatt opp 2014

Dette har eg skrive litt om i eit tidlegare innlegg på denne bloggen.

Leiarar frå dei tre høgskulane møttest på nytt 1. juni 2015 i Volda for å diskutere planane vidare.

Informasjon om 1. junimøtet i Volda (på www.hivolda.no).

 

 

Nynorskklynga på Søre Sunnmøre – Cluster of New Norwegian

Notat i samband med møte i Sunnmøre mållag, Thon Hotell Fosnavåg, 28. februar 2015.

Hører jeg ordet maritim klynge en gang til, så spyr jeg. (Anonym kollega ved Høgskulen i Volda.)

Sitatet ovanfor er ikkje ei nedvurdering av den maritime klynga  – men må forståast som ein overdose av klyngebegrepet. Eigentleg er det fantastisk at eit såpass akademisk basert – og diskutabelt! – omgrep har fått ei så sterk utbreiing i kvardagstale og sjølvforståing på Sunnmøre. Det kan ikkje vere berre tilfeldig. Fortsett å lese Nynorskklynga på Søre Sunnmøre – Cluster of New Norwegian