Høgskulen i Volda har i konkurranse med fleire andre tilbydarar vunne oppdraget med å gje styrarutdanning til barnehagestyrarar på Nordre Sunnmøre. Oppdragsgjevar er Sunnmøre Regionråd. Utdanninga starta opp med ei markering i Ålesund, 21. september 2016.
Prosjektleiar: Gerd Sylvi Steinnes er leiar for styrarutdanninga.
NOKUT-frukost med nye analysar frå Studiebarometeret.
*) Presentasjonane frå møtet var ikkje tilgjengelege på NOKUTs nettsider då eg skreiv dette blogginnlegget, men ut frå det som eg oppfatta på møtet er det mykje som virkar svært interessant og relevant for alle i høgare utdanning. Så får eg vere open for at eg kan ha mistyda detaljar.
Hovudtema for møtet var ei gåte for NOKUT: Kvifor er mange studentar nokså nøgde med studiet sitt – trass i at dei fortel om få tilbakemeldingar? Ein skulle tru at få og dårlege tilbakemeldingar og lite rettleiing ville gi dårlege vurderingar av studium og institusjonar – men mange studentar rapporterer altså om at dei likevel er nokså nøgde med studiet og studiestaden.
Styret har invitert tilsette ved Høgskulen i Volda til å kome med innspel til ny strategi for Høgskulen. Vi har tilsette med høg kompetanse, kjensler for arbeidsplassen og ikkje minst eit mangfald av fagområde; så eg har stor trur på at det vil skje mykje spennande i haust – og at vi får ein god strategiplan!
Og det trengst – som sjølvstendig høgskule vert vi særleg lagt merke til. Og det skal vi vere glade for!
Flinke tilsette: ASH-tilsette på opprykksmarkering i januar 2014
Styret har lagt dei overordna rammene for strategiarbeidet. Leiarar på fleire nivå har drøfta detaljar i strategiarbeidet i fleire møte dei siste månadene. Det er særleg gjennom strategiverkstadene at den einskilde tilsette og student får høve til å direkte påverke strategiarbeidet.
I eit nyhendebrev fredag 26. august vart det presentert datoar for strategiverkstadene hausten 2016.
Fellesadministrasjonen: 13. september.
Avdeling for mediefag: 14. september.
Avdeling for kulturfag: 16. september.
Avdeling for samfunnsfag og historie: 16. september.
Avdeling for humanistiske fag og lærarutdanning: 3. oktober.
Studentane (STIV) vil også få tilbod om ein eigen strategiverkstad.
Susanne Moen Ouff vert prosessleiar på strategiverkstadene, med Veronica Kvalen Pilskog som skrivar. Rektor, prorektor og direktør vil også delta på strategiverkstadene. Eg trur at ved å ha ein røynd, (nokså) ekstern prosessleiar som deltek på alle verkstadene kan vi sikre ei retning og eit fokus på arbeidet. Ein ekstern prosessleiar vil heller ikkje ha ansvar for å omsette innspel på strategiverkstadene til endelege beslutningar og kan difor konsentrere seg om å gjere prosessen best muleg.
Kva skal skje på strategiverkstadene? Prosessleiar Susanne Moen Ouff vil kome med eit meir konkret opplegg når det nærmar seg den første verkstaden. Men avdelingane er særleg oppmoda til å invitere eksterne interessentar inn i strategiverkstadene. Dei eksterne interessentane kan vere praksisstader, arbeidsgjevarar som tilset våre kandidatar – eller andre aktørar.
Eksterne samarbeidspartar vil hjelpe oss til ein betre strategi.
Alt materialet frå strategiverkstadene vil bli gjort tilgjengeleg for styret før dei gjer vedtak om ny strategi. Så styret vil få tilgang til kvar ein einaste idè – ofte presentert i form av ein gul lapp!
Høgskulestyret på synfaring. Konsertsalen på Avdeling for kulturfag i 2015.
Styret vil få på bordet resultatet av prosessen på styreseminaret 27. oktober. På styreseminaret er det i år som tidlegare brei deltaking, blant anna med representantar for dei tilsette sine organisasjonar.
Både før og etter styreseminaret bør det vere rom for allmøte eller møte på avdelingar eller einingar. Eg trur at vi kan halde litt ope både tid og tema.
Avdelingsråda er også opplagte arenaer for å drøfte strategi.
Det er antakelig optimistisk å rekne med at ein ny strategi kan vedtakast på styremøtet tidleg i desember, men på møtet 26. januar 2017 bør nok ny strategiplan vedtakast.
Kva og korleis – men kvifor?
For meg framstår strategiarbeidet som ope. Det er kanskje berre to viktige føresetnader for arbeidet: Den første er at alle tilsette og studentane blir inviterte til å delta i strategiarbeidet. Dette handlar jo om eigen arbeidsplas, men i ein større samanheng også om kva forsking og høgare utdanning skal vere. Vi har stor autonomi – men er vi i stand til og interessert i å nytte sjølvstendet? Det må vi prove gjennom å levere godt arbeid.
Den andre føresetnaden for arbeidet er at høgskulen må meine noko om kva Høgskulen i Volda skal vere, gjere og bli i høve til dei overordna sektormåla frå Kunnskapsdepartementet. Dei fire måla er desse:
Kvalitet: Høg kvalitet i utdanning og forsking.
Samfunnsmål: Forsking og utdanning for velferd, verdiskaping og omstilling.
Tilgang: God tilgang til utdanning
Robust: Effektiv, mangfaldig og solid høgare utdanningssektor og forskingssystem
Men høgskulen har stor fridom til også å sette sin eigne mål. Det viktigaste dømet på det er kanskje strukturdebatten. Høgskulen i Volda framleis er sjølvstendig og er ein av få statlege høgskular i landet som ikkje har konkrete samanslåingsplanar på dagsorden.
Ein av dekane har peika på at desse fire sektormåla er på eit mellomnivå – dei er strategiske mål – som vi sjølve må kome fram til meir konkrete handlingsmål/tiltak for å bli betre. Men vi bør også ha meir overordna leiestjerner – visjonar? – over dei fire sektormåla frå Kunnskapsdepartementet. Om dei fire sektormåla svarar på Kva vi skal gjere og handlingsplanar og tiltak seier noko om Korleis vi skal gjere det.
Så bør vi også ha svar på eit Kvifor:
Kvifor er det bra for Noreg av vi har Høgskulen i Volda?
Rigide rammer?
Ein kan likevel lure på kva strategisk handlingsrom vi har. Dei overordna rammevilkåra kan framstå som gitte, eller låste. Til dømes geografi. Vi held til i Volda, og har lange tradisjonar. Men samtidig er vi på nett. Mange studentar kjem på samlingar. Eiksundsambandet og Kvivsvegen har opna opp for dagpendling. Studentflokken ser heilt annleis ut enn for få år sidan. Men samtidig får vi stadig fleire internasjonale studentar, vi deltek i internasjonale utvekslingar og har forskingssamarbeid med ei rekkje institusjonar og einskildforskarar i inn- og utland. Arbeidsplassen til dei tilsette er i Volda, men både studentar og tilsette er mobile. Så Høgskulen i Volda er ikkje berre i Volda.
Internasjonalt orientert: Leiarar og administrativt tilsette ved Høgskulen i Volda på studietur i Barcelona i 2015. Hos vår partnar Universitat Abat Oliba CEU.
Kroner og øre vil også kjennest som ei gitt – og trang! – ramme. Vi har ei basisløyving som i mange år har vore urettferdig låg. Kanskje bør vi heller spørje kva begrensningar det gir oss? Kor viktig – og risikabelt – er det å arbeide for å auke inntektene? Auka inntekter har også sin pris ved at det kan vere ein høg risiko å satse på konkurranseintensive aktivitetar som til dømes forskingsmidlar.
Det er eit spenn og ein muleg konfliktlinje her mellom å tenkje høgt og fritt som fuglen og kanskje kome opp med dei verkeleg spennande ideane. Og motsett: Å vere heilt ned på jorda og kanskje også stikke ein finger eller to nedi ho.
Men fuglen må også ned på jorda. Og sjølv om ein står på jorda må ein også kunne klare å lette blikket.
Slik eg oppfattar stemninga i styret så er det vilje og ønskje til å tenkje og arbeide strategisk. Styret ønskjer rett og slett ein strategiplan som fungerer som eit styringsreiskap. Så dette arbeidet vil vonleg vere viktig for Høgskulen i Volda i mange år framover.
Det er deg det kjem an på.
Tidlegare blogginnlegg om strategiprosessen i 2016:
4.juli: «Sommarhelsing frå Kunnskapsdepartementet»
– Blant anna med vurderingar av Høgskulen i Volda i høve til dei fire sektormåla.
12.juni: «Høgskulen i Volda held fram som sjølvstendig høgskule».
– Rektors oppsummering av strukturprosessen så langt. Kronikk som også har stått i fleire aviser i Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane.
26.april: «Ny strategi: Kvifor treng vi det?»
– Blant anna med lenkjer til mange bakgrunnsdokument som tildelingsbrev, årsrapportar, FoU-melding, dagens strategi.
Kjære alle saman! Tusen takk for for at de har valgt å kome i lag på denne fantastisk fine opningsdagen på studieåret 2016!
Spesielt velkomne på denne opningshøgtida er du som er ny student ved Høgskulen i Volda. På vegne av alle tilsette og studentar vil eg ønskje deg trefaldig velkomen:
Velkomen til lokalsamfunnet Volda – Studiebygd A. Norges beste studiebygd.
Velkomen til regionen Sunnmøre og fylket Møre og Romsdal – vi er verdsleiande på maritim industri – fisk og fjord – ville tindar og vindar.
Velkomen til den globale Høgskulen i Volda – møt verda i Volda.
I Volda møtest det lokale, regionale og internasjonale, og du kan gle deg til å få bitar av alt dette – om du vil! Det er deg sjølv det kjem an på.
Lokalsamfunnet Volda har teke i mot studentar og andre skuleelevar i godt over hundre år. Volda har i desse åra både teke farge av dei mange studentane og lærarane deira som har kome til denne vesle bygda ved fjorden. Og eg er også heilt sikker på at studentane har teke farge av bygda Volda.
Som vi seier til våre utanlandske studentar: Volda is a place You will never forget.
Når de no skal utforske, leve og oppleve lokalsamfunnet Volda så vil de finne opne dører.
Studiebygda Volda og Høgskulen i Volda handlar først og fremst om menneske, om relasjonar, om venner for livet. Og Volda er Studiebygda der du sjølv kan påverke ditt eige og andres liv i større grad enn du kanskje trudde var muleg. Festivalar, kroa, konsertar, friviljug arbeid – du finn det i Volda. Og du finn det lett i Volda. Og omvendt. Hald også di dør open.
Vi har eit fantastisk korps av studentfadderar som vil hjelpe dykk til å bli kjent bygda og studentmiljøet på alle mulege måtar.
Gled dykk til Volda! Volda gler seg til dykk! Og om kort tid vil de oppleve at de er ein viktig del av Volda.
Opne dører kunne vore eit motto for Høgskulen i Volda.
Og det gjeld alle husa på høgskuleområdet. Og eitt av husa som eg sterkt vil oppmode dykk til å stikke innom er det eldste huset på høgskuleområdet: Henrik Kaarstad-huset frå 1922. Huset er kalla opp etter Henrik Kaarstad – som på mange vis skapte lærarutdanninga i Volda – og dermed høgskulen. Kaarstad var frå Nordfjord i grannefylket Sogn og Fjordane og tok lærarutdanning i Volda. Då Kaarstad huset stod ferdig i 1922 var lærarskulen i Volda den største i Skandinavia med godt over 400 studentar. Etter nesten 100 år har Kaarstad huset no vorte totalrenovert – vi kan seie fødd på ny – så det eldste høgskulehuset i regionen er no også de det mest moderne og vil bli ein god samlingsplass for lærarutdanningane i åra som kjem. Eg er sikker på at både lærarar og studentar gler seg.
I høve denne dagen er det særskilt kjekt at så mange ordførarar frå Nordfjord har teke turen til Volda.
Utan nordfjordingen Kaarstad – ingen høgskule i Volda.
Det vil hausten 2016 truleg vere registrert over 4.000 studentar ved Høgskulen i Volda no i haust. Det er omlag like mange som i fjor, som var rekordåret. Særleg på sosionom og barnevern har det vore sterk søking og store kull. Eg er glad for at desse viktige utdanningane er interessante for så mange studentar. Ikkje minst fordi vi her i mange år har spennande mastergrader å tilby på toppen av grunnutdanningane. Og i fjor starta vi også vårt første doktorgradsstudium i helse- og sosialfag. I godt samarbeid med Høgskolen i Molde.
Det skjer store ting i høgskulenoreg. Som ein av få statlege høgskular har Høgskulen i Volda ikkje gått inn i fusjonar eller blitt teken over av eit universitet. Eg som rektor og prorektor Jens Standal Groven gjekk til val på at Høgskulen burde halde fram som sjølvstendig høgskule, og eg trur framleis det vil vere best for undervisning og forsking og dermed for våre regionale og nasjonale oppgåver. Men vi skal samarbeide med andre utdannings- og forskingsinstitusjonar der det er naturleg – i inn og utland. Våre faglege dører skal stå opne i alle himmelretningar.
Her vil eg særleg nemne at vi er i ferd med å få på plass ein samarbeidsavtale med Universitetet i Bergen, og det vil bli spennande å sjå korleis dette utviklar seg i åra som kjem.
Vi vil heller vere ein god og sjølvstendig høgskule enn ein fragmentert filial av eit stort universitet.
Kva betyr det å vere ein god høgskule? For studentane skal det først og fremst bety at dei møter opne dører med låge tersklar på Høgskulen i Volda. Det skal vere lett å ta kontakt med lærarar og administrativt tilsette. Slik har vi hatt det – og slik vil vi ha det. Vi har gode faglege resultat i Volda – og eg trur dei opne dørene er ei viktig forklaring på det.
I strategiplanen vår står det at Høgskulen i Volda er høgskulen for samfunns- og humanvitskapane. Samfunns og humanvitskapane vert av og til kalla menneskevitskapane.
Dette betyr at vi utdannar lærarar, sosialarbeidarar, medie- og kulturarbeidarar. Felles for alle desse utdanningane er at det er menneske det handlar om. Gjerne unge menneske, menneske som treng hjelp, menneske som har problem – men også kreative menneske: Menneske som skapar, reflekterer og diskuterer litteratur, film, teater, drama eller animasjon.
Vår sunnmørske industri, fisk og oljenæringane har skapt mykje som vi skal leve av. Men vi skal også leve for noko. Og vi skal overføre kunnskapar, haldningar og verdiar til dei nye slektene. Opp i alt dette har Høgskulen i Volda i godt over 100 år vore ein viktig regional medspelar som har leveringsgaranti på godt utdanna lærarar i regionen. Kven vil bu på ein stad der ungane ikkje får skikkeleg skulegang? Som ein lokalpolitikar på Sunnmøre sa til meg for kort tid sidan: Utan lærarutdanning i regionen hadde det vore vanskeleg å tenkje seg at vi ville få ei maritim klynge.
Det er menneske det handlar om.
Vi veit at i åra som kjem vil vere eit stort behov for folk som er utdanna ved høgskulen i Volda i vår region. For dei fleste av dykk som tek utdanning ved Høgskulen i Volda er dette godt nytt: De kan rekne med å finne interessante og trygge jobbar når dykk er ferdige med utdanninga. Dørene står opne for dykk på arbeidsmarknaden!
* * *
Til slutt vil eg seie to ting som ligg meg sterkt på hjarta å få fram:
Ha opne dører også mellom kvarandre. Ta vare på kvarandre. Bry deg om dine medstudentar. Ta ansvar. Spør korleis folk har det. Og bry deg om svaret. Å flytte til ein ny stad og finne seg sjølv på ein ny stad er kanskje lettare i Volda enn mange andre stader. Men likevel: Ta vare på kvarandre. Anten det er på Rokken, på høgskulen eller på nettet.
Det var det eine.
Det andre er dette:
Fjord- og kystbygdene på Sunnmøre er berre ei smal trygg stripe mellom eit av verdas villaste og vakraste hav på den eine sida og farleg fine tindar på den andre sida.
Så gå ut av døra. Bruk naturen. Bruk havet. Nyt snøen. Men ta vare på deg sjølv og andre og skaff deg kunnskapen som trengst for å ferdast trygt og å vite kva du gjer.
Vi har mange studentar, men ingen å miste!
***
Lukke til med studieåra i Volda!
***
*) Å halde ein tale er ei kommunikasjonsform som for meg vibrerer mellom det munnlege og det skriftlege. Det opplevest som naudsynt å skriftfeste talen på førehand, og eg har ingen skruplar med å gjere endringar i teksten heilt fram til talen skal starte. Men framføringa blir uansett munnleg – med host og hark og stoting og pausar og ikkje minst strykingar på grunn av tidsklemma. Slik var det med opningstalen i fjor – og slik vart det med opningstalen også i år – i 2016. Det som faktisk blei framført finn du på Youtube. Og i dette blogginnlegget er muligens talen slik den kunne ha blitt – i alle fall sånn i ettertankens lys.
Om nokre små år kan Høgskulen i Volda markere fire-fem – ja kanskje seks jubileum på nesten same tid. Jubilea eg tenkjer på er:
2020 – 125 år sidan Volda lærarskule vart starta (1895)
2022 – 100 år sidan Kaarstad-huset vart opna (1922)
2020 – 50 år sidan Møre og Romsdal Distriktshøgskule i Volda vart starta (1970)
2021 – 50 år sidan Ivar Aasen-huset vart opna (1971)
2019 – 25 år sidan Høgskulen i Volda blei til gjennom fusjonen mellom DH-skulen og Volda Lærarhøgskule (1994)
Kvart av desse årstala hadde i grunnen fortent si eiga feiring. Men vi kan også legge til at i 2021 er det 160 år sidan Voldens høiere Almueskole med annecteret Dannelsesanstalt for Almueskolelærere vart etablert i 1861. Men 160-års dagar er vel ikkje så vanleg å feire – men det er no litt stas å minne oss sjølve og andre på at vi har halde på ei stund med høgare utdanning i Volda.
Alle jubileum med sine runde og halvrunde årstal byggjer på konvensjonar og talmagi. Men det viktigaste med jubileum er uansett at det høver seg med ei skikkeleg feiring med vist og gale, ettertanke og framtidstankar. Når Høgskulen i Volda då har 4-5 jubileum på gang dei komande åra trur eg det er lurt å samle alle desse jubilea til ei stor feiring, og det blir inga skikkeleg feiring utan ei jubileumsbok! Og eg håper vi kan ta denne fleirfaldige feiringa og jubileumsmarkeringane i 2020.
Nettavisa Khrono er eigd av Høgskolen i Oslo og Akershus (HIOA) og har på få år blitt ein viktig nyskaping i Universitets- og høgskulesektoren. Det blir feil å seie at nettavisa hadde ein sped start – den slo til frå starten av med ein solid redaksjon og markerte seg sterkt med å vere oppdatert på hendingar i heile sektoren – ikkje berre for HIOA.
Dette er ein viktig suksess – fordi vi for første gong har fått eit felles fokus for spørsmål som gjeld alle – eller dei fleste – institusjonar i UH-sektoren. Tidlegare har nok nettavisene hatt nok med sin eigen institusjon. Eg trur dette er ei viktig nisje å fylle i nyhendelandskapet. Også fordi vanlege nyhendemedia er stort sett svært svake på å skrive om forsking, høgskular, universitet og studentliv.
I 2014 gjorde Avdeling for mediefag ved Høgskulen i Volda ei evaluering av Khrono – i hovudsak med dei same resultata. Evalueringa er gitt ut i skriftserien til Høgskulen i Volda:
Høgskulen i Voldas rapport nr. 60: Khrono i krysspress. Av Paul Bjerke og Lars Julius Halvorsen, Volda, 2014
Det er kanskje litt paradoksalt, men Khrono når i liten grad fram til den vanlege student. Derimot vert Khrono lest av mange studentar som er opptatt av styre og stell av eigen institusjon, av studentdemokratiet og gjerne har fått nokre år på baken på institusjonen er ivrigare lesarar enn dei yngste studentane. Dette er ei nøtt å knekke både for redaktør Lie og dei som finansierer nettavisene. For det er ikkje billeg å halde i gang gratis nettaviser.
Andre nettaviser og nettstader for og i UH-sektoren:
Khrono er ikkje aleine om å publisere nyhende om vår sektor – men dei er nok stort sett mest oppdatert etter mi vurdering. Khrono har også vorte eit slags nav i samarbeid mellom ulike UH-media, og det er nok både viktig og nødvendig. Samtidig som det også her er like viktig og nødvendig med konkurranse.
Her er eit knippe andre nettaviser og nettstader i UH-sektoren.
www.khrono.no (Sjølvstendig avis, utgitt av Høgskolen i Oslo og Akershus)
www.pahoyden.no (Sjølvstendig avis, utgitt av Universitetet i Bergen)
Om du ønskjer å få e-post når det har kome nye innlegg på rektorbloggen så skriv namn og e-post i menyen til venstre på denne sida – der det står «Abonner». Du får då ein e-post der du må stadfeste at du ønskjer å abonnere på denne tenesta. Du kan når som helst avslutte abonnementet.
Annakvart år vert representantar frå høgskulestyret og toppleiinga ved høgskulen innkalla til etatstyringsmøte med Kunnskapsdepartementet. Førre møte var i 2015, så no i 2016 kom det i staden eit brev med tilbakemelding frå departementet. Dette er dei mest konkrete tilbakemeldingane Høgskulen i Volda får frå Kunnskapsdepartementet i rolla som eigar.
Nytt mediehus på Høgskulen i Volda: Det viktigaste prosjektet for Høgskulen i Volda i åra som kjem.
Vurderinga til Kunnskapsdepartementet omhandlar hovudsakleg 2015 og byggjer på tildelingsbrevet for 2015, men også Studiebarometeret og andre dokument som omtalar verksemda ved høgskulen.
Fjordkonferansen vart i juni 2016 arrangert i Loen for fjerde gong. Etter konferansen i 2015 var eg litt spent på kva som ville bli framtida for konferansen, men med 95 deltakarar i 2016 så har i alle fall fagfolka synt at dei er interesserte i å vidareføre konferansen, og då håper eg vi som institusjonar kan klare å løfte dette prosjektet vidare i godt samarbeid med næringsliv, arbeidsliv og offentelege instansar i fjordfylka.
Her har den nye Høgskulen på Vestlandet ein innarbeidd og nødvendig møteplass for forskarar på tvers av institusjonane.
Konferansen for 2017 er i alle fall tidfesta og temaet blir: Det regionale i det internasjonale. I grunnen burde alle fagfolk ved Høgskulen i Volda kunne bidra på det temaet!
På årets konferanse var det nesten 100 deltakarar. Over 40 frå Sogn og Fjordane. Under 10 frå Volda. Vi burde hatt fleire. Interessant er det også å sjå at det i år har vore fleire deltakarar frå Bergen: Høgskolen i Bergen, Norsk Lærerakademi og Universitetet i Bergen. Eg trur det blir endå fleire derifrå neste år.
I år var det Høgskolen i Sogn og Fjordane som var arrangør, men alle dei fire høgskulane har ansvar for at det blir eit godt arrangement – inkludert å spreie informasjon om at Fjordkonferansen kjem, kva som er tema – og ikkje minst fristane for innlevering av samandrag (abstract) og innlegg.
Vi har også kome inn i ein god stim med publisering av antologiar etter konferansane, og antologiane bør definitivt også halde fram!
Før neste konferanse i 2017 kjem truleg antologien som byggjer på innlegga på konferansen i 2016. Det blir den femte antologien i rekkja.
Helsing til tilsette og studentar ved sommaravslutning for skuleåret 2015-2016, 13. juni 2016:
Sommarsol ved HVO, juni 2016. Foto: Johann Roppen.
Kjære alle tilsette på Høgskulen i Volda, Studentsamskipnaden for Sunnmøre, Møreforsking Volda AS, Nynorsksenteret og Studenttinget i Volda:
Det er kjekt at så mange av dykk har prioritert å kome til denne felles avslutningsmarkeringa for alle tilsette. Eg veit at det er på det travlaste no med sensurbunkar, revidering av pensumlister og å lage nye kompendium i BOLK. Men det er kanskje nettopp då vi treng ei pause.
Eg vil rette ein takk til alle som lagt ned ein stor innsats for studentar, forsking og for kolleger året som har gått. Eg tykkjer vi oppnår mange gode resultat – og vi skal ikkje vere redde for å fortelje om det til andre.
Denne samlinga er kalla ei sommaravslutning for studieåret 2015-2016. Men vi skal også sjå framover mot neste studieår 2016-2017. Og det er store og viktige saker for høgskulen som vil stå på dagsorden vidare framover.
Den største og viktigaste saka som høgskulen har hatt på dagsorden dei siste åra er den såkalla struktursaka – også kalla strukturprosessen. Frå 1. januar 2016 vart Høgskulen i Ålesund teken over av NTNU i Trondheim. I førre veke vart det klart at styra ved dei tre høgskulane sør for oss vil slå seg saman. Dette gjeld altså Høgskulen i Sogn og Fjordane, Høgskolen i Bergen og Høgskolen Stord / Haugesund. Frå 1. januar 2017 vil dei vere samla under namnet Høgskulen på Vestlandet.
Vi i Volda arbeidde i 2015-2016 for å få etablere ein høgskuleallianse i lag med Lillehammer og Molde. Som kjent ville ikkje Kunnskapsdepartementet gå med på denne modellen, og vi ser no at Høgskolen på Lillehammer og Høgskolen i Hedmark tek sikte på å fusjonere om eit år eller to.
Kva plass får Høgskulen i Volda i dette bildet?
Det har vore lite skråsikre meiningar i denne saka – men mykje velbegrunna tvil. Det har rett og slett ikkje vore opplagte fusjonspartnerar for Høgskulen i Volda. Men det er viktig å få fram at Høgskulen i Volda, altså styret, ikkje har sagt nei til dei andre høgskulane i Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane.
Vi har sagt ja til ein felles høgskule for Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane.
Eg trur det er svært sannsynleg at vi hadde vorte ein del av Høgskulen i Møre og Romsdal frå 1. januar 2017 om ikkje Høgskolen i Ålesund hadde følgt dei politiske føringane og nytta høvet til å legge seg inn under NTNU i Trondheim då høvet baud seg. Men fagleg sett hadde Høgskulen i Volda hatt lite å tene på å gå inn ein høgskule for Møre og Romsdal. Fagmiljøa i Volda hadde i liten grad vorte styrka.
Vi har sagt ja til ein felles høgskule med Sogn og Fjordane.
Fagleg sett hadde begge institusjonane vorte styrka om Høgskulen i Sogn og Fjordane hadde teke i mot invitasjonen frå styret ved Høgskulen i Volda om ein tosidig fusjon, men våre naboar i sør valde i staden å gå til Bergen og det respekterer vi naturlegvis.
Vi har altså pr i dag ingen aktuelle fusjonspartnarar, men til viktigare er det at vi held fram med gode faglege samarbeid på område der det er naturleg. Vi har i mange år hatt eit samarbeid med andre høgskular og universitet på Vestlandet gjennom UH Nett Vest, og dette samarbeidet held fram. Det siste året har vi starta opp doktorgradsutdanning i helse- og sosialfag i samarbeid med Høgskolen i Molde. Og vi er i ferd med å få på plass ein eigen samarbeidsavtale med Universitetet i Bergen. Slike samarbeid fungerer ikkje utan interesserte forskarar, og då er det kjekt å konstatere at vi dei siste månadene har tilsett tre professorarar ved Universitetet i Bergen i professor II stillingar hos oss: Det er Rune Krumsvik innanfor pedagogikk og IKT, det er Endre Brunstad innanfor norsk og norskdidaktikk og det er Kjetil Børhaug innanfor samfunnsfagsdidaktikk. Vi ser fram til eit spennande samarbeid med desse tre og håper det kan bli aktuelt med fleire på andre fagområde i tida som kjem.
Men er dette godt nok? Svaret på det må vi finne i lag. Og måten vi finn svaret på er gjennom strategiarbeid.
Hausten 2016 skal vi arbeide med ny strategiplan for dei komande åra, og før helga vedtok styret at det skal vi gjere ved å invitere alle tilsette med i strategiverkstader. Dette blir ein prosess der september og oktober blir dei viktigaste månadene – med styreseminar i slutten av oktober som ein viktig milepæl.
Gjennom strategiarbeidet i haust får styret og alle tilsette høve til å tenkje gjennom og gjere eigne vurderingar av høgskulen i Volda i framtida:
Sjølvstende. Eller noko anna.
Som de kanskje hugsar så gjekk vi i rektoratet til val på at vi meinte det var best for Høgskulen i Volda å halde fram som sjølvstendig høgskule, og per i dag har vi altså ingen alternativ til det. Eg meiner det ikkje er noko dårleg alternativ. Høgskulen i Volda og forløparane Volda lærarskule og Distriktshøgskulen i Volda har alltid vore ein særmerkt nyttevekst og prydplante i høgskulenoreg, og det skal vi vere i framtida også.
Vi har eit velkjent namn – mykje meir kjent enn det storleiken skulle tilseie. Med færre høgskular i landet håper eg vi i framtida skal framstå endå tydelegare og bli lagt endå meir merke til.
Vi har eitt høgskuleområde – eitt campus – som heiter det same som høgskulen. Dei nyfusjonerte høgskulane og universiteta med mange studiestader får slite med å halde styr på mange einingar.
Våre bachelorstudentar har dei siste tre åra vore best i landet til å fullføre bachelorutdanninga på normert tid. Og gjennomstrøyming som det heiter, er kanskje den største utfordringa for norsk høgare utdanning. Vi har gode resultat fordi vi i Volda har ein lang tradisjon for at studentar blir tatt vare på, at læraranes dører og innbokser er vidopne for studentar, og at lærarar og studentar bryr seg om og tek initiativ overfor studentar som slit. Det må vi halde fram med! Men i tillegg har våre studentar bra karaktersnitt frå vidaregåande skule, husleige og transport er ikkje dyrt i Volda så studentane kan faktisk vere fulltidsstudentar.
I sum er dette viktige byggesteinar i det som kan kallast vårt omdømme – eit ord som sikkert er i ferd med å bli utslite. Men vi har ein slitesterk bodskap – eller eit godt produkt om ein vil: I Volda ser vi studenten, studentane er i Volda for å studere og blir faktisk ferdig. Vi har høg gjennomføringsgrad og låg strykprosent. Men vi er og skal ikkje vere slepphendte med karakterane.
Eitt viktig mål for strategiarbeidet er å ta vare på slike verdiar – dette produktet. Det betyr ikkje at vi må site musestille og håpe på minst mulig forandring. Heller tvert mot. Vi må vere offensive og framtidsretta og ikkje vere redd for å ta i bruk ny teknologi. Blant anna.
Det er her kjekt å få nemne at vi ligg godt an med digital eksamen. I 2017 blir vi kanskje den første høgskulen som er fulldigitalisert på eksamen. Fulldigitalisering av kompendium gjennom BOLK er også eit område der vi ligg langt framme.
Vi har mange andre store, viktige og vanskelege prosjekt framfor oss.
Prosjektet som per i dag antakelig involverer flest personar er arbeidet fram mot femårig grunnskulelærarutdanning. Vi har trudd at vi skal søkje om akkreditering av seks nye lærarutdanningsløp – men i førre veke vart det klart at det blir åtte. Fordelt på norsk, matematikk, spesialpedagogikk, engelsk og samfunnsfag. Eg ønskjer dei involverte i dette arbeidet all muleg lukke til – vi er veldig spente på korleis arbeidet går og ser med forventning fram til resultatet.
Det største og dyraste prosjektet på dagsorden på Høgskulen dei komande åra vert å byggje nytt hus: Hus for mediering og kulturformidling som det litt uoffisielt blir kalla. Medie- og kulturfaga er viktige utdanningar for Høgskulen i Volda, men utdanningane er trangbodde og treng meir og betre plass og lokale for å kunne møte dei raske endringane som skjer i medieverda. Eg håper vi om eitt år kan samlast og konstatere at det nye medie- og kulturhuset skal byggast i samarbeid med Volda kommune. Dette er eit godt prosjekt for Høgskulen og eit godt prosjekt for Volda kommune. Fredag 24. juni skal høgskulen og Statsbygg møte Kunnskapsdepartementet og eg har godt håp om at vi der får tommelen opp for at Statsbygg kan starte planlegginga hausten 2016.
Eit anna viktig prosjekt i haust er revisjon av studiekvalitetssystemet vårt. Vi kan rekne med at NOKUT vil kikke oss i korta på dette våren 2017, og dei siste signala frå NOKUT-direktøren er at NOKUT faktisk vil studere korleis institusjonane brukar kvalitetssystemet – ikkje berre at det finst eit kvalitetssystem. Eg er ikkje bekymra for den samla kvaliteten på våre studium, men ein treng ikkje vere dårleg for å bli betre.
Vi kan nok bli betre på å gjere pensumlistene ferdig tidlegare og dermed også få på plass kompendium tidlegare gjenno det digitale BOLK-systemet. Alle studentar i heile landet – også i Volda – etterlyser meir varierte læringsformer. Vi bør nok spørje studentane kva dei eigentleg meiner med det – og bruke svara aktivt. Dette er også ei utfordring til studentane om å bli meir aktive og å delta i fagutval for å påverke eige læringsmiljø. Vi kan også bli betre til å dra Studiebarometeret inn i evalueringa av emne og program for å gjere dei betre. Her meiner eg vi finn døme på at Studiebarometeret har resultat som vi ikkje har avdekt i våre interne vurderingar. Dette er spennande arbeid, og eg trur vi bør kunne å endå betre resultat på Studiebarometeret i neste runde hausten 2016.
Men vi har ei anna kjempeutfordring som eg har vorte meir og meir klar over det første året mitt som rektor, og som eg håper strategiprosessen kan hjelpe oss med å finne løysingar på: Vi må kommunisere betre med studentane og med kvarandre. Vi må nå studentane på tvers av emne og studium. Den obligatoriske og studienødvendige informasjonen trur eg vi stort sett når fram med: Pensumlister, innleveringar, eksamensdatoar, klagerett og så vidare. Men det er kommunikasjon til alle studentar på tvers av emne, program og avdelingar eg er bekymra over og trur vi kan bli betre på.
La meg ta eitt døme: I 17. maitoget i Volda går Høgskulen i Volda sist. Det går på omgang mellom avdelingane og fellesadministrasjonen kven som skal bere fana. Men det er utruleg få tilsette og studentar som går i lag med dei som er utkalla til å representere høgskulen. Men har studentane fått beskjed om at dei er inviterte? Har dei tilsette fått oppmoding? Antakelig ikkje nok eller tydeleg nok. Dette er berre eitt døme på fellestiltak for våre 4.000 studentar og 400 tilsette. Andre tiltak som alle studentar og tilsette bør vite om er: Deltaking i studiebarometeret, val til høgskulestyre, avdelingsråd, studentting og mykje anna, informasjon om festivalar, seminar og spennande gjesteførelesarar og så vidare og så vidare. Vi har stor, mangfaldig og spennnade aktivitet på Høgskulen i Volda, men informasjonen om dette er fragmentert og ad-hoc. Her må vi bli betre, og eg håper at strategiarbeidet vårt kan peike ut ei retning slik at det blir endå meir spannane, interessant og givande å vere student ved høgskulen i Volda også i framtida.
Og så får vi sjå om vi blir fleire under HVO-fana i 17. maitoget i åra som kjem.
Takk for eit spenannde og givande studieår, god sommar til dei som går laus på det, og eg ønskjer alle velkomne til semesteropninga 16. august.
