Det som gjeld ein, gjeld ofte fleire

Eg får ofte spørsmål om korleis ein løyser ulike oppgåver i ulike dataprogram. For meg er det ofte enklare å spele inn ein video enn å skrive ned ei forklaring eller ta den over telefon. Eg trur også at det er lettare for den som skal utføre oppgåva å sjå prosessen føre seg enn å få ei skriftleg eller munnleg forklaring. Den største verdien er likevel at forklaringa som eg lagar til ein spesiell er tilgjengeleg for mange til ulike tider.

Eg tek opp video på to måtar: Enten i sjølvkøyringsstudioet vårt eller ved hjelp av skjemopptak i quicktime. Kva eg vel avheng i praksis av kor komplisert oppgåva er. Videoane lastar eg opp på Youtube.

Når det er enkelt, vel eg quicktime. To døme er det å stille om Canvas til norsk og det å gjenopprette sletta filer i Canvas. Når det er meir komplisert går eg i studio. Dette gjeld til dømes korleis ein skriv samandrag av samandrag i MaxQDA.

Eg får aldri mange visningar av slike videoar – men det er ikkje poenget mitt. Ei visning som hjelper ein som har eit problem er meir enn nok for meg…

Summaries of summaries in MAXQDA

Eg var på konferanse om bruk av MAXQDA i Berlin førre veke.

Det å kode kvalitative data er sentralt i nesten all kvalitativ forsking. Det gjer ein for å merke av tekstdelar som ein vil hente utatt og samanstille med andre tekstblokker. Når ein hentar ut til dømes tre tekstblokker om eit tema frå ein person, er det ofte naturleg å skrive oppsummeringar av desse tekstblokkene. Ein av funksjonane i MAXQDA er nettopp dette. Problemet er at eg ofte ønskjer å kunne oppsummere desse oppsummeringane. Dette støttar ikkje MAXQDA direkte, og det var ingen som kunne fortelje meg ein god måte å gjere det på. Etter litt kreativ tenking, kom eg på ein måte å gjere det på, som ingen av folka eg snakka med på konferansen hadde tenkt på. Dette inkluderte erfarne kurshaldarar og dei som er hovudarkitektane bak programmet. Dei dei derimot kunne formidle, var at dei likte ideen.

Då eg kom heim, laga eg ein instruksjonsvideo på dette og posta den på youtube.

Kommentaren frå systemutviklarane var:

Hi Roar, that’s a great idea! And you’re probably the very first person in the world to use the Summary feature like that.

Videoen er her:

Oppgåveveke

På andre semester har vi i utgangspunktet ein struktur, der to veker med undervisning vert etterfølgt av ei oppgåveveke. Ideen at at studentane skal ha høve til å aktivere og utvide kunnskapen som dei har jobba med i dei føregåande vekene, aktivere omgrep frå teorien, opparbeide erfaring med tenkemåten i undersøkingsfasen av saker og opparbeide erfaring med faglege samtalar og skjønnsutøving.

Veka har tre delar:

  1. Introduksjon der studentane i tillegg til orienteringa om oppgåva fekk høyre Kyrre Gimstad, som er teamleiar for undersøkingsteamet for barnevernstenesta i Volda, Ørsta, Hornindal, Ulstein og Hareid fortalde om korleis dei jobba.
  2. Gruppearbeid i der studentane skulle spesifisere kasuset nærare, identifisere relevante informantar, skrive ut tenkte referat frå samtalar med informantar, og skrive ut ein tiltaksplan.
  3. Seminar der vi slår saman fire grupper. Her presenterer studentane kasusa sine, får ny informasjon om koplinga mellom kasusa, og dermed skal sjå kva innverknad denne nye informasjonen har for kasuset.

Kasusa var veldig opne. Grunnen til det, var at studentane skulle ha høve til å utvikle kasusa og dermed aktivere kunnskap i ein kreativ prosess. Eg har stor tru på at dette aktiverer kunnskapen på ein betre måte, enn om dei er på jakt etter det som dei trur vi definerer som det «rette» svaret.

Den nye informasjonen vart gitt i form av ein video, som kopla alle kasusa til kvarandre på ein eller annan måte. (Og for dei som har grunnlag for å tolke konteksten i videoen, opnar det også for å tolke leiaren av barnevernstenesta i eitt nytt lys….) Poenget med desse koplingane var at diskusjonen ikkje skulle bli at medstudentar eller rettleiar utførte ei vurderinga av det studentane hadde prestert, men at dei kunne ta tankane eitt steg vidare inn i ein ny kreativ prosess der dei kunne leite etter nye tolkingar. I kva grad studentane opplevde dette avheng av om dei hadde godt gjennomarbeidde kasus, om dei er trygge nok i gruppa til å vere kreative saman, og ikkje minst om rettleiaren klarer å legge til rette for denne typen prosessar.

For å setje oppgåveveka inn i eit større læringsperspektiv, spelte Gerd Skjong og eg inn ein ny video som vi la ut til studentane på slutten av dagen.

Kalendar i Canvas

I måten vi brukar Canvas på, har vi valt å legge det som har med innhald å gjere i «modular» og det som ha med undervisning å gjere i kalendaren.

Hausten 2017 la vi inn i kalendaren manuelt, og studentane likte det veldig godt. Då kunne vi legge inn det som hadde med nå studentane skulle møte, kvar dei skulle møte og kva som var innhaldet i kalendaren, medan innhaldet var organisert etter tema og ikkje tid.

Dette var ein rimeleg omfattande jobb – men det verste var at om det skjedde endringar i rom-booking – så kom ikkje dette inn i Canvas. Vi har difor kjøpt ein integrasjon mellom rombookingssystemet til høgskulen i Canvas. Dette fjernar mange arbeidstimar, men enno viktigare er det at endringar i rombookinga vert synleg for studentane.

Denne integrasjonen vert rulla ut i løpet av februar. For å førebu dei tilsette på endringa, har vi laga denne videoen.

Oppmøte og kalendar i Beta-versjon

Dagen har gått med til å gjere klart til semesterstart på to område: Oppmøteregistrering og semesterplan.

Oppmøteregistrering

Hausten 2017 gjekk vi over til digitalt sjølvregistrert oppmøte. Før det var løysinga papirlister. Vi har eit håp om at vi skal få til ei skikkeleg digital løysing etter kvart, men fram til då må vi ha noko anna.

I haustsemesteret nytta vi rekneark som studentane fylde ut. Det var mykje tull og mykje ball, både for studentane og tilsette. Vårsemesteret prøvar vi noko anna: Web-basert registrering. Programmeringsjobben er gjort av IT-avdelinga på oppdrag frå oss. I morgon vert det spanande å sjå om det fungerer…

Semesterplan

Ei anna utfordring vi har hatt, er knytt til det å gi studentane oppdatert informasjon om førelesingstidspunkt og stadar. Vi har trykt opp hefte til dei, som omlag har vore utdaterte før dei har blitt delt ut. Med Canvas har vi høve til å lage ei kopling til timeplanprogrammet til hvo, og dermed kunne fase ut hefta. I løpet av våren håpar vi på ei betre integrering mot Canvas, slik at førelesingane kjem inn som hendingar i kalendaren.

Survey-verkty i undervisninga

Det å legge til rette for at studentane reflekterer under undervisningsøkta er viktig for meg. Eg har skrive om grunnen til dette, og eg har skrive om korleis eg har nytta Twitter i undervisninga. Twitter har fungert greitt, men eg er ikkje heilt nøgd. Eg veit eigentleg ikkje kvifor, men det gir meg (heldigvis) ein grunn for å leite etter andre måtar å legge til rette for at mange får reflektert og mange vert høyrde.

Høgskulen i Volda har kjøpt tilgang til surveyXact. Eg har nytta dette verktyet, og det er i prinsippet likt alle andre digitale surveyverkty. Ein lagar eit spørjeskjema, distribuerer det, og får ut rapportar. For meg er det viktig at det skal vere enkelt for studentane å ta del. Terskelen skal i prinsippet ikkje vere der. Difor gir eg studentane ei lenke og ei QR-kode dei kan nytte. QR-koden kan lesast på mobilen, t.d. i Snapchat, og lenka kan skrivast inn på både berbare og på telefonen.

Når surveyXact lagar lenker, vert dei ganske lange. Dømet under får til dømes lenka: https://svar.hivolda.no/LinkCollector?key=E1VU359Z3N9P. For å få den kortare, nyttar eg ein URLforkortar. Her har eg nytta http://goo.gl.

I undervisningsøkta ber eg studentane diskutere eit spørsmål i grupper på to til fire, for deretter å sende inn svaret. Medan studentane jobbar, tek eg fram undersøkinga og ser kva dei skriv. Når eit passeleg tal studentar har skrive noko meiningsfullt, byttar eg frå PowerPoint til rapporten eg har laga på førehand. Eg går då gjennom svara og peikar på dei elementa eg meiner er viktige for det vi skal jobbe vidare med. Eg nyttar den berbare maskina mi til å vise plansjane og den stasjonære i undervisningslokalet til å leite fram og klargjere det studentane skriv. Eg byttar mellom desse ved hjelp av kontrollpanelet på kateteret. Svara som studentane gav på dei fire oppgåvenem, lasta eg opp i læringsplattformen saman med plansjane mine.

Tekstsvar

Eg likar å legge inn ein refleksjon tidleg i undervisningsøkta. I dette tilfellet var temaet «Offentlege organisasjonar». Etter å ha gått gjennom den vanlege introduksjonen av tema og mål for dagen, slo eg fast at: «Ingen har sett ein organisasjon». Etter det gjekk vi rett på første refleksjonsøkt. Eg introduserer økta ved hjelp av følgjande plansje:

Både QR-koden og URLen fører til eit skjema som ser slik ut:

Sjemaet fungerer både på mobil og berbar. Studentane fyller inn kva dei meiner ein organisasjon er, og sender svaret. På dette spørsmålet fekk eg heile 53 svar frå omlag 100 studentar. Dei fleste svara var knytt til at menneske jobba saman mot mål. Her er eit lite utval av svara, der mange som var knytt til samarbeid mot mål er fjerna:

  • Mennesker som jobber sammen mot et bestemt mål
  • Organisme
  • En tjenesteyter
  • Det er en organisert virksomhet. Består av mennesker og et mål
  • En gruppe mennesker som jobber sammen om et felles mål
  • Er to eller flere mennesker som arbeider sammen for å utføre oppgaver der en skal oppnå et mer eller mindre klart definert mål. Altså, det er et bevisst, stabilt og målretter samarbeid mellom mennesker
  • Gruppe personer med satt struktur og regelverk som har et gitt formål.
  • En organisasjon er en gruppe mennesker som jobber mot et felles mål. Det skal være årsmøter, vedtekter,
    retningslinjer, et eller flere styrer (et nasjonalt, og eventuelt noen lokale styrer), og en skal være registrer i
    Brønnøysundregisteret (?).
  • Fleire mennesker som arbeider sammen og utfører en oppgave
  • Når en gruppe mennesker er sammen om et eller flere mål eller har like rammer

Eg viste svara som ein Word-rapport. På den måten kunne eg justere skriftstorleiken til noko som var lett lesbart for studentane.

Dei neste tre plansjane mine gjekk på kjenneteikn på organisasjonar ut frå pensumlitteraturen. Når eg gjekk gjennom dei, kunne eg vise til at svara deira hadde lite fokus på identitet og hierarki, men i stor grad på rasjonalitet.

Svare gjennom val av alternativ

Eit alternativ til det å hente inn tekst, er å køyre «meiningsmålingar» knytt til faste svar. I pensum er der ein forskingsrapport knytt til leiarar i offentleg og privat sektor. Eg laga eit spørjeskjema i surveyXact som såg slik ut:

Der var tilsvarande spørsmål for rektorar og bedriftsleiarar. I tillegg var der spørsmål om beslutningsstil og motivasjonsprofil. Resultata var slik:

«Fasiten» ut frå forskingsrapporten er at dei offentlege leiarane er mest forandringsorientert og bedriftsleiarane er i hovudsak personalorienterte.

Skillet mellom det studentane trur og det forskinga viser, gjer at eg kan justere fokuset mot der eg ser at det er grunn til å forklare og justere oppfatningane deia.

I sum

Eg fekk fleire svar gjennom bruk av surveyXact enn eg fekk gjennom Twitter. Det er tale om ei anna gruppe enn den gruppa der eg brukte Twitter. Det kan vere grunnen, men eg opplevde at bruken av surveyXact hadde ein lågare brukarterskel. Vidare er studentane anonyme i surveyXact, noko som gjer at det vert mindre farleg å skrive noko som er feil. Det eg ikkje fekk med surveyXact, var at studentane såg svara som dei andre gav etter kvart. Det har både positive og negative sider, men eg trur kanskje det er ei vinning for deira refleksjon sin del. Ein annan fordel med surveyXact i høve til Twitter, er at ein ikkje går inn i ein kommunikativ sjanger som ikkje oppfordrar til refleksjon. surveyXact gir også høve til å setje saman fleire spørsmål, slik at ein kan få ei lenger refleksjonsøkt.

I sum vil eg mest truleg ha surveyXact som førsteval neste gong eg treng eit verkty for studentaktivitet.

Kasusarbeid

I andre semester av sosialarbeidarutdanningane, er innhaldet delt i bolkar. På slutten av kvar bolk er det lagt inn eit opplegg som skal hjelpe studentane å kople saman kunnskapen frå bolken.

På slutten av den bolken som omhandlar oppvekst og familie, har vi lagt inn eit opplegg der studentane arbeider med tenkte barnevernssaker.

Opplegget startar med ein felles time. Deretter har studentane (nesten) to dagar til å arbeide med kasusa i læringsgrupper på 5-7 studentar. Siste dagen startar med at dei samlast i forelesingssalen. Der får dei vite korleis dei fire kasusa dei har jobba med heng saman. Etter dette samlast dei i seminargrupper beståande av 3-4 læringsgrupper for å diskutere korleis dei nye opplysningane påverkar saka deira.

 Første del

Kyrre Grimstad som er teamleiar i barnevernstenesta for Volda, Ørsta, Ulstein og Hareid starta økta med å gi ei lita orientering om korleis dei jobbar, kva saker dei har og kva rammevilkår dei har.

Deretter fekk studentane vite kva dei skulle lage og korleis dei skulle jobbe. Hovudsaka var at dei skulle lage bekymringsmeldinga dei fekk, eit dokument for kvar person dei snakka med, og til slutt ein tiltaksplan.

Etter dette gjekk dei i læringsgruppene og jobba. Eg gjekk rundt og svarte på spørsmål. Kvar gruppe fekk tildelt eit kasus, slik at det vart tre eller fire ulike kasus per seminargruppe. Dette var viktig for at opplegget siste dagen skulle verke.

Kasusa er:

Kasus 1: Jente 8 år. Bekymringsmelding frå skule grunna høgt fråvere. Far klarer ikkje å få barnet på skule. Mor kan ikkje forstå problemstillinga. Det er aldri eit problem når barnet er hos mor (har 20% samvær). Ho har få vener, held seg mykje for seg sjølv, dårleg orden i skulearbeidet.

Kasus 2: Gut 14 år. Bekymringsmelding frå skule fordi han som slo ned ein annan elev. Kjem lett i konflikt, klarer ikkje å vere i klassen, har vanskeleg for å tilpasse seg skulesituasjonen. Passast ekstra på i friminutt ol. Foreldra seier at det ikkje er eit problem heime. Han sit på rommet sitt og er snill som eit lam.

Kasus 3: Gut 12 år. Mor er bekymra for barnet når han er hos far. I følgje mor drikk far ein del, og er ein «forbanna idiot». Barnet seier til mor at far er mykje sint og sur og ropar ein del.

Kasus 4: Helsestasjon rapporterer om jente (15 år) med framandkulturell bakgrunn som er i konflikt med heimen. Jenta vil flytte heimanfrå. Ho er lei av at foreldra mistenkjer henne for alt mogeleg. Ho klarer seg godt på skule.

Andre del

Først samlast alle studentane, og eg køyrde ei evaluering av gruppearbeidet ved hjelp av Kahoot. Resultatet av dette kjem lenger nede.

Etter evalueringa, fekk studentane vire korleis dei skulle arbeide utetter dagen, og korleis kasusa hang saman. Dei hang saman slik:

  • Mor til kasus 1 har eit forhold til far til kasus 3
  • Kasus 2 har plaga kasus 1.
  • Det går rykte om at kasus 4 har opplevd seksuelle overgrep frå kasus 2
  • Det seiast at Kasus 4 og kasus 3 er kjærastar

Deretter gjekk studentane i seminargrupper. Først ga alle ei orientering om saka og tiltaksplanen, og fekk kommentarar på den frå dei andre. Deretter vurderte dei kva nye undersøkingar som må gjerast og endra tiltaksplanane på grunnlag av diskusjonen dei har hatt. Desse endringane orienterte dei kvarandre om.

Avhengig av historiene studentane har skapt og tiltaksplanen dei har laga, kan dette vere enkelt eller mykje arbeid å få justert slik at tiltak vert til barn og familie sitt beste. Rolla til rettleiarane var å hjelpe gruppene framover.

Evaluering

På starten av dag 3 køyde vi evalueringa. Dei hadde altså ikkje gjennomført andre del av opplegget. Det var 84 svar. Under gjennomføringa fanga eg opp at det var nokre av svara som kom frå meir enn ein student.

Evalueringa hadde sju spørsmål. Spørsmåla og svarprosentane er i tabellane under.

I seg sjølv er resultata bra, og i seg sjølv grunn nok til å gjenta opplegget, eller køyre tilsvarande opplegg ein annan gong.

Når ein ser på korrelasjonane mellom svara får ein nokre interessante funn. Det som overraska meg, var at der ikkje er signifikante samanhengar mellom samarbeidet i gruppa og kor godt resultatet vart. Det er heller ingen signifikant samanheng mellom kor lenge dei jobba med oppgåva og andre faktorar enn kor godt resultatet vart. Einaste forklaringa eg kan tenkje meg her, er at resultatet kan bli bra, sjølv om det berre er ein eller to som jobbar. Det tyder at eg i røynda manglar ein faktor: Kor stort var ditt bidrag.

Det som er meir naturleg, er samanhengen mellom læring og at det var kjekt, og samanhengen mellom læring og bra resultat.

 

Twitter for studentaktiv læring

Eg har vore passiv mottakar i førelesingssalen, og eg har vore aktiv deltakar rundt seminarbordet. Eg er ikkje i tvil om når eg har lært mest. Det gjer at eg ikkje klarer å gå engasjert inn i ein undervisningsbolk når det skal vere tre timar førelesing. Spesielt ikkje som førelesar.

Det å legge til rette for at studentane skal vere aktive, er svært viktig for meg (Du kan lese om grunnen til det her). Som lærar har eg eit rikt register av elevaktive læringsformer. Problemet er berre at mange av formene vert svært vanskelege når gruppa er stor.

Med ei gruppe på over 100 studentar, er munnlege tilbakemeldingar vanskeleg av fleire grunnar. Om eg stiller spørsmål ut i salen, kan eg kome i dialog med 6-10 av dei som sit fremst, men det er ikkje nok om ein tek på alvor at ein skal legge til rette for refleksjon og omgrepslæring – for alle. Det er få som kjem til orde, og det er få som høyrer dei få som får sagt noko. Eg landa difor på at eg måtte prøve skriftlege tilbakemeldingar.

Eg var innom ei rekkje verkty, frå GoogleDocs via Clicker-appar til instant messaging. Til slutt landa valet mitt på Twitter. Grunnen var at:

  • Det er korte tekster (140 teikn)
  • Det er enkelt i bruk
  • Mange har konto frå før
  • Verkar på mobil, pad og bærbar datamaskin
  • Studentane kan kommunisere seg imellom
  • Eg fann ein måte å vise det på lerretet på
  • Studentane kan finne att det som vart «sagt»

Til å vise det på lerretet har eg brukt twitterfall.com. Dette er ei nettside der ein  legg inn eit søk, og som deretter let tvitringane «falle ned» frå toppen av skjermen. Nye tvitringar vert lagt i kø, og køa kan stoppast.

For at tvitringane skal kome opp på skjermen, må dei passe til søket. Eg har nytta meg av #BK161 som hashtag – rett og slett fordi BK161 er rommet vi er i. Då må studentane skrive inn #bk161 i alle meldingane som dei vil ha opp på lerretet (viser over).

I BK161 har vi to lerret. På det eine viser eg «Powerpointen» min, på det andre Twitterfall.

Eg startar undervisningsøkta med ei side der eg slår fast at det ikkje er ei førelesing som startar.

Dette gjer eg for å justere forventningane, slik at dei som sit i salen ikkje skal forvente tre timar med førelesing. Eg slår også fast at eg ikkje kjem til å gå gjennom pensum, og at målet mitt er at dei skal få hjelp til refleksjon.

Når eg ønskjer å gi rom til refleksjon, ber eg dei diskutere i summegrupper, og tvitre det dei kjem fram til. På lerretet det eg opp spørsmålet slik det viser under.

 

Eg likar å starte med ei refleksjonsøkt tidleg i undervisningsøkta. Målet med denne er å gi studentane høve til å kome i refleksjonsmodus. Spørsmålet om kvifor barndommen er «så viktig» kom etter berre eit par minutt. Studentane snakka saman i tre-fire minutt, og eg fekk følgjande svar inn på Twitterfall-lerretet:

  • #bk161 barndommen legg grunnsteinen for det vidare liv
  • Barndom er viktig for hjerneutvikling #bk161
  • Det er det som avgjør hvordan du videreutviklinger livet ditt #bk161
  • Barndommen er viktig for den former deg (du lærer normer og verdier osv..) #bk161
  • Barndommen former oss som mennesker og danner grunnlaget for resten av livet #bk161
  • #bk161 Barndommen er viktig fordi den legger grunnlaget for resten av livet
  • Legger grunn for videre utvikling #bk161
  • Det er iløpet av barndommen man legger fundamentet for å bli rustet for voksenliv og skaper identitet #bk161
  • Lek er viktig for utviklingen av våre koordinative egenskapene, som er bevist å ha en sammenheng med vår kognitive utvikling #bk161
  • Legger grunnlag for videre læring #bk161
  • Barndommen legger grunnlaget for vidare utvikling #bk161

I førelsinga om «barns livsverden» hadde eg fem spørsmål. Det gav til saman 50 innspel. I førelesinga om kvalitative forskingsmetodar hadde eg også fem spørsmål. Då fekk eg 75 innspel.

Spørsmåla eg stiller til studentane vert i røynda meir avanserte utetter økta. Det gjer at talet på innspel har ein tendens til å bli mindre på slutten. Det ser eg som eit naturleg resultat av at eg tek mål av meg til å tilpasse opplegget til mange. Då må også dei flinkaste få utfordringar.

Når eg tek ordet igjen, les eg opp innspela og kommenterer dei. Det at eg har dei skriftleg er viktig, fordi eg har alle på ein gong. Då kan eg prioritere kva av innspela eg vil bruke tid på, og eg kan gi kommentarar på fleire innspel på ein gong.

Studentane meiner…

Etter å ha brukt Twitter tre gongar, sende eg ut ei nettbasert spørjeundersøking til studentane. Den gjekk ut til 160 studentar. Svarprosenten er ikkje mykje å skryte av. Mykje av skulda seiest å vere at eg sende e-posten til studentadressa deira, som mange ikkje nyttar.

Eg var på jakt etter eit enkelt verkty, og svara frå studentane stadfestar håpet mitt: Det var enkelt.

Heile poenget med bruken av Twitter som verkty i undervisninga, er å legge til rette for at studentane kan vere aktive. Omlag Tre av fire opplever seg sjølve som meir aktive, og tre av fire opplever gruppa som meir aktiv.

Aktivitet er vitktig, men det er ikkje nok. Det er trass alt viktig at dei lærer noko også. Også her gir studentane like gode tilbakemeldingar.

Som lærar meiner eg det også det er viktig at studentane trivast. Om dei har det bra, så trur eg dei både får meir motivasjon og forheld seg til kvarandre på ein meir positiv måte. Også her fekk eg same fordelinga.

Eg hadde på førehand bestemt meg for at om halvparten av studentane tente på bruken av Twitter, så var det grunnlag for å fortsetje med det. For om halvparten er tener på det, gir eg noko til denne gruppa av studentar. Så kan dei andre tene på andre undervisningsformer. Når tala er som dei er, er eg ikkje i tvil om at eg skal halde fram.

 

 

 

Forskrift, det vi gjorde sist eller tradisjon?

Eg har gjennom praktisk arbeid lært at det er dårleg handverk å ta utgangspunkt i det førre i staden for eit fast punkt.

Om ein skal legge eit bjelkelag, så er det ikkje lurt å måle 60cm, og deretter 60 cm frå den bjelken, og 60 cm frå den neste og så vidare. Måler ein 2 mm feil då, så vert det ein heil del etter kvart. Då er det nemleg slik at 60+60+60+60 ikkje alltid vert 240, men gjerne 241 eller 239. Ein skal difor måle frå kanten og merke av på 60, 120, 180, 240 og så bortetter. Då er sjansen for at feila et på seg vesentleg mindre.

Slik er det også når ein planlegg undervisning. Når ein i revisjonar tek tak i førre år og erfaringar med førre år, så driv ein kvalitetsarbeid på ein god måte, men ein må også halde fast på det stabile. Det faste punktet. Eit emne på 15 vekttal skal etter norma på sosialfag ved HVO ha omlag 1000 sider pensum. Om ein i revisjonar legg til 25 sider kvart år, og eit anna emne reduserer tilsvarande, så tek det ikkje lang tid før landskapet vert ulikt kartet. Slik er det også med talet undervisningstimar. Når ein i tillegg byttar ut namna på emna med det ein definerer som betre namn enn dei som er i rammeplanen – då vert det enno lettare å gjere feil.